Muôn kiểu lừa đảo mua bán bất động sản trên thế giới

Hồi đầu tháng 9/2019, trước Tòa án liên bang Miami, Robert H. Shapiro (Mỹ) đã thừa nhận rằng, công ty mình thực chất là trò lừa ponzi với quy mô 1,3 tỷ USD. Tài liệu của Ủy ban Chứng khoán Mỹ (SEC) cho hay, tin vào cam kết lợi nhuận từ 5-10%/năm, trên 8.400 nhà đầu tư đã rót tiền vào công ty đầu tư địa ốc của Shapiro, Woodbridge Group of Companies. Thậm chí, đã có ít nhất 2.600 người đổ tiền tiết kiệm lương hưu vào doanh nghiệp này với số tiền xấp xỉ 400 triệu USD.

Robert H. Shapiro đã thừa nhận trước Tòa án rằng, công ty của mình thực chất là một trò lừa ponzi. Trong ảnh: Shapiro và vợ trong một sự kiện. (Ảnh: Woodbridge)

Theo thông tin từ SEC, công ty đã sử dụng tiền của nhà đầu tư mới để trả cho nhà đầu tư cũ, đồng thời dùng mạng lưới công ty "ma" nhằm che giấu trò lừa đảo. Shapiro quảng cáo mô hình kinh doanh này là cho vay các chủ sở hữu bất động sản thương mại bên thứ 3. Mỗi năm, những người này trả Woodbridge mức lãi suất từ 11-15%. Woodbridge vì thế cam kết trả cho nhà đầu tư lợi nhuận 5-10%/năm.

Tuy doanh nghiệp khẳng định cho vay lãi suất cao với bên thứ 3 nhưng đa số bên vay lại là công ty được sở hữu bởi Shapiro, không trả lãi cho Woodbridge, không có nguồn thu. Mặt khác, công ty còn tìm cách ngăn nhà đầu tư rút tiền về khi đến thời gian đáo hạn. Cùng với đó, doanh nghiệp làm chiến dịch marketing quảng bá là "khách hàng liên tục tìm đến Woodbridge vì thời gian và trải nghiệm đã chứng minh được kết quả".

Các công tố viên cho biết, một phần số tiền huy động đã được Shapiro dùng để mua nhà đất tại Los Angeles, vườn nho, trang sức, máy bay riêng, các tác phẩm nghệ thuật và đi du lịch khắp thế giới. Đối tượng đã chi khoảng 25-95 triệu USD cho gia đình và bản thân. Trong khi đó, số tiền hoa hồng trả cho nhân viên môi giới khoảng 64,5 triệu USD nhằm quảng cáo khoản đầu tư này rủi ro thấp.

Khi công ty và Shapiro không còn đủ tiền để trả cho nhà đầu tư, vụ việc bị vỡ lở hồi cuối năm 2017. Sau 2 năm điều tra, Shapiro đã bị bắt vào tháng 4/2019. Tại Tòa án, Shapiro đã thừa nhận tội lừa đảo, trốn thuế. CNN cho biết, với những tội danh này, hắn có thể bị kết án 20 năm tù cùng khoản phạt lên tới cả tỷ USD.

Hình ảnh một bất động sản của Woodbridge tọa lạc tại Holmby Hills. (Ảnh: Mercer Vine)

Cựu kỹ sư hóa học ở Delaware, Carl Chen cũng bị kết án 51 tháng tù vào tháng trước vì tội lừa đảo. Các công tố thông tin, Chen sau khi nghỉ việc tại công ty cũ đã gia nhập vào lĩnh vực kinh doanh địa ốc, huy động tiền từ khách hàng cho công ty Chenmax Properties.

Chen sử dụng số tiền này để mua nhà đất nhà rẻ tại Delaware để cải tạo, cho thuê dài hạn hoặc bán lại. Theo cam kết của Chen, nhà đầu tư sẽ được trả lãi từ 10-15%/năm cùng với tiền gốc. Trong khoảng thời gian ngắn, Chen đã mua hàng chục bất động sản, trả lãi liên tục cho nhà đầu tư. Do đó, hắn ngày càng được tín nhiệm và trở thành tấm gương thành công của khu vực.

Theo đó, Chen không ngừng lôi kéo được nhiều nạn nhân khác dốc tiền vào các khoản đầu tư. Chen đã huy động được 6,4 triệu USD của 41 nhà đầu tư trong những năm 1991-2017. Đây là khoản tiền chủ yếu được rót vào từ sau năm 2013. Delaware Online cho hay, lúc bấy giờ mô hình kinh doanh này dần bại lộ.

Chen mua 1 bất động sản trị giá 11.000 USD sau tháng 3/2013. Đối tượng tiếp tục lôi kéo nhà đầu tư mới và sử dụng số tiền này để trả lãi cho nhà đầu tư cũ. Ít nhất Chen đã thu được 3,21 triệu USD từ 20 người trong những năm 2013-2017.

Chen tuyên bố phá sản vào năm 2017 với khoản nợ là 6,7 triệu USD. Những khách hàng nạn nhân của Chen hoang mang không biết chuyện gì đang diễn ra. Chỉ khi nhân viên FBI "ghé thăm", công ty của Chen phá sản thì khách hàng mới biết về hoạt động lừa đảo của doanh nghiệp.

Tại Ấn Độ, Cục Điều tra Ấn Độ (CBI) năm 2016 đã bắt giữ nhà sáng lập hãng địa ốc PACL, Nirmal Singh Bhangoo với cáo buộc lừa đảo 6,8 tỷ USD từ 55 triệu nhà đầu tư trên toàn quốc. Theo truyền thông Ấn Độ, vụ việc là scandal tài chính lớn nhất quốc gia này.

Theo thông tin từ Reuters năm 2014, Ủy ban Chứng khoán Ấn Độ (Sebi) đã cấm PACL huy động tiền từ nhà đầu tư và trong vòng 3 tháng phải hoàn trả co khách hàng. Ủy ban cho biết, PACL đã cam kết trả lãi cho khách hàng khi đổ tiền vào đất nông nghiệp. Người mua có thể đóng tiền 1 lần hoặc chia làm nhiều đợt.

Dẫn tài liệu từ Sebi, First Post thông tin: "PACL nói rằng họ chủ yếu tham gia vào việc mua bán đất nông nghiệp và phát triển lô đất này. Mô hình kinh doanh của PACL không chỉ giới hạn ở việc kinh doanh đất nông nghiệp cằn cỗi, mà còn cải tạo chúng thành đất nông nghiệp màu mỡ". Tuy nhiên, giá trị bất động sản mà doanh nghiệp sở hữu chỉ bằng hơn 1/4 số tiền mà họ huy động được từ các nhà đầu tư.

Khách hàng được phép chọn nhận đất hoặc tiền khi khoản đầu tư đáo hạn. Theo yêu cầu của CBI, PACL cung cấp tên 500 nhà đầu tư một cách ngẫu nhiên. Kết quả là, 421 người cho biết đã nhận được tiền mặt.

Vậy PACL làm thế nào để hoàn tiền cho khách hàng trong khi không sử dụng số tiền huy động được để đầu tư. Theo khẳng định của CBI, mô hình đầu tư này là ponzi. Có nghĩa là, doanh nghiệp đã dùng tiền của nhà đầu tư mới trả cho nhà đầu tư cũ.

Tại Việt Nam, Chủ tịch Công ty CP Địa ốc Alibaba Nguyễn Thái Luyện và em trai Nguyễn Thái Lĩnh vừa bị bắt về tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản. Theo kết quả điều tra ban đầu, số nạn nhân của công ty có thể lên tới 6.700 người, số tiền giao dịch tại 40 dự án "ma" vào khoảng hơn 2.500 tỷ đồng.

Công ty này không sở hữu đất, thay vào đó chỉ hợp tác phát triển dự án với những cá nhân có quyền sử dụng đất. So với mặt bằng chung của thị trường, sản phẩm có giá rẻ hơn từ 20-30%. Doanh nghiệp sau đó đã cam kết mua lại với lãi suất cực kỳ hấp dẫn. Tuy nhiên, khi tới hạn trả gốc, lãi theo thỏa thuận, Công ty Alibaba không thanh toán hoặc cố tình kéo dài thời gian. Một số nhà đầu tư đã rất khó khăn với nhận lại tiền. Thậm chí, họ còn bị ép sử dụng khoản tiền đó để đầu tư vào một dự án khác.