Bộ Xây dựng: 7 nguyên nhân gây tranh chấp, khiếu kiện tại chung cư

Bộ Xây dựng cho biết, năm 2021, Bộ đã chỉ đạo Thanh tra Bộ tập trung thanh tra đối với chủ đầu tư và Ban quản trị nhà chung cư xảy ra tranh chấp, không chấp hành các quy định của pháp luật về nhà ở, nhất là công tác quản lý, sử dụng kinh phí bảo trì tại một số địa phương.

Sau đợt thanh tra, Chánh Thanh tra Bộ Xây dựng đã ban hành 18 Kết luận Thanh tra đối với 18 chủ đầu tư và 17 Ban quản trị tại 24 nhà chung cư/cụm nhà chung cư. Buộc 12/18 chủ đầu tư phải gửi vào tài khoản kinh phí bảo trì theo quy định, quyết toán để chuyển ngay cho Ban quản trị nhà chung cư tổng số kinh phí bảo trì hơn 344,96 tỷ đồng.

Đã buộc 5/18 chủ đầu tư trả lại 2.080m2 diện tích lấn chiếm về cho cư dân (giá trị khoảng 62,40 tỷ đồng), ban hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính 8/18 chủ đầu tư với tổng số tiền 1,03 tỷ đồng.

Bộ Xây dựng vừa ra chỉ thị tăng cường công tác quản lý, sử dụng kinh phí bảo trì phần sở hữu chung nhà chung cư. Ảnh minh họa

Đáng chú ý, Bộ Xây dựng cũng đã chỉ rõ 7 nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng tranh chấp, khiếu nại gay gắt và kéo dài tại nhiều chung cư.

Thứ nhất, do nhận thức pháp luật, cách thức, thái độ làm việc và sự hợp tác thiếu thống nhất giữa chủ đầu tư và Ban quản trị.

Thứ hai, do chủ đầu tư đã tự ý thay đổi công năng, mục đích sử dụng, lấn chiếm, sử dụng các phần thuộc sở hữu chung.

Thứ ba, do chủ đầu tư chậm tổ chức hoặc tổ chức hội nghị nhà chung cư lần đầu không thành công nhưng không có văn bản đề nghị UBND cấp xã tổ chức.

Thứ tư, do chủ đầu tư và Ban quản trị nhà chung cư không thống nhất được các phần diện tích, đặc biệt là phần diện tích mà chủ đầu tư giữ lại, thiết bị thuộc sở hữu chung của nhà chung cư theo quy định của Luật Nhà ở.

Thứ năm, do chủ đầu tư không bàn giao, chậm bàn giao hoặc bàn giao không đầy đủ hồ sơ nhà chung cư cho Ban quản trị.

Thứ sáu, chủ đầu tư và Ban quản trị chưa quyết toán số liệu (gốc và lãi) kinh phí bảo trì nhưng chủ đầu tư đã bàn giao và Ban quản trị đã nhận số tiền kinh phí bảo trì.

Thứ bảy, một số chính quyền cấp xã, cấp huyện xử lý chưa triệt để nhiều kiến nghị, tranh chấp tại nhà chung cư của địa phương mình.

Để chấn chỉnh và giải quyết tình trạng này, lãnh đạo Bộ Xây dựng đề nghị chính quyền, các cơ quan chức năng, tổ chức và cá nhân tuyên truyền pháp luật về nhà ở, tăng cường thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm liên quan đến công tác quản lý, sử dụng nhà chung cư. Đặc biệt là chú trọng đến công tác quản lý, sử dụng kinh phí bảo trì.

Theo đó, UBND các tỉnh, TP trực thuộc TW cần thực hiện quyền và trách nhiệm theo Luật Nhà ở; chỉ đạo cơ quan chức năng phối hợp với công an trên địa bàn xử lý những trường hợp có dấu hiệu vi phạm hình sự trong quản lý, sử dụng kinh phí bảo trì theo quy định. Kiên quyết chỉ đạo cưỡng chế, xử lý nghiêm chủ đầu tư không bàn giao kinh phí bảo trì cho Ban quản trị.

Sở Xây dựng tiếp tục nâng cao vai trò, chức năng quản lý Nhà nước về nhà ở; tổ chức thanh tra chuyên ngành về nhà ở, nhất là tăng cường thanh tra quản lý, sử dụng kinh phí bảo trì nhà chung cư.

Quá trình thanh tra nếu phát hiện cá nhân, tổ chức có dấu hiệu tội phạm về quản lý, sử dụng kinh phí bảo trì thì chuyển cơ quan điều tra theo quy định. Các trường hợp phức tạp, liên hệ với Thanh tra Bộ Xây dựng để được hướng dẫn.

UBND cấp huyện, xã ngoài nâng cao công tác quản lý Nhà nước về nhà ở trên địa bàn, cần kiểm tra công tác quản lý, sử dụng nhà chung cư, kiểm tra hồ sơ và ban hành Quyết định công nhận Ban quản trị nhà chung cư theo quy định.

Chủ đầu tư phải có trách nhiệm mở tài khoản thanh toán tại 1 tổ chức tín dụng để gửi có kỳ hạn đối với mỗi dự án đầu tư xây dựng nhà ở có nhà chung cư, để nhận kinh phí bảo trì do người mua, thuê mua nhà ở, phần diện tích khác và chủ đầu tư nộp theo quy định. Sau khi mở tài khoản, chủ đầu tư phải có văn bản thông báo cho Sở Xây dựng - nơi có dự án biết về tên tài khoản, số tài khoản đã mở, tên tổ chức tín dụng nơi mở tài khoản và kỳ hạn gửi tiền. Khi Ban quản trị được thành lập thì bàn giao ngay kinh phí bảo trì cho Ban quản trị theo quy định.

Sau khi bàn giao đầy đủ kinh phí bảo trì cho Ban quản trị nhà chung cư, chủ đầu tư có trách nhiệm đóng tài khoản đã lập theo quy định, và phải có văn bản thông báo cho Sở Xây dựng biết, để theo dõi. Việc sử dụng kinh phí bảo trì phải bảo đảm đúng mục đích, công khai, minh bạch.

Chủ đầu tư phải thống nhất với Ban quản trị nhà chung cư lập biên bản quyết toán số liệu kinh phí bảo trì, phối hợp với Ban quản trị giải quyết vướng mắc trong việc quản lý, sử dụng nhà chung cư.

Ban quản trị chung cư có trách nhiệm mở tài khoản để nhận kinh phí bảo trì phần sở hữu chung do chủ đầu tư bàn giao. Việc sử dụng kinh phí bảo trì phải bảo đảm đúng mục đích, công khai, minh bạch.

Lam Giang