Đây là ý kiến của nhiều chuyên gia tại buổi toạ đàm “Cơ hội mua nhà xã hội, nhà ở giá rẻ dành cho người thu nhập thấp" do Báo Thanh Tra và Hiệp hội Bất động sản (BĐS) Việt Nam tổ chức, diễn ra ngày 8/6.
TS. Trần Du Lịch, Phó đoàn đại biểu Quốc hội Tp.HCM cho rằng thị trường đóng băng chủ yếu là ở phân khúc nhà cao cấp, chứ nhà giá rẻ chưa bao giờ đóng băng. Nhu cầu phân khúc nhà giá rẻ rất lớn. Khi giá đất đô thị phát triển quá cao thì buộc các doanh nghiệp phải làm nhà cao cấp mới có lời. Đây là trở ngại lớn nhất về chính sách và cũng làm cho nguồn cung nhà giá rẻ bị hạn chế. Trong khi đó, với luật kinh doanh BĐS mới hướng đến mục tiêu chính sách phát triển nhà giá thấp chưa nhiều.
Bên cạnh đó, việc phát triển hệ thống hạ tầng tại thành phố còn thiếu đồng bộ với nhà giá thấp. Chẳng hạn như tuyến metro hiện nay không qua một khu đô thị, một khu dân cư bình dân nào mà toàn đi qua những khu cao cấp. Đáng lẽ phát triển hạ tầng phải kết nối với các khu nhà giá rẻ. Gắn hạ tầng, giao thông và dịch vụ với các khu đô thị, nhà giá rẻ có như vậy mới khuyến khích được các nhà đầu tư tham gia làm nhà giá rẻ chứ để các doanh nghiệp tự bơi chỉ có “chết”.
Không nên đánh thuế khoản tiền mua nhà trả góp (ảnh minh họa)
Đồng thời cũng cần tiến tới một chính sách tín dụng như trừ khoản tiền mua nhà trả góp ra không đánh thuế cho đến khi nhận nhà. Chính phủ cần có những chính sách làm sao phát triển nhà ở cho thuê, còn đối tượng khác chuyển sang nhà giá thấp được hỗ trợ về ưu đãi thuế.
“5 năm tới để đáp ứng nhu cầu cho trường trình giải toả nhà ven kênh rạch, nhà chung cư cũ rồi chỉnh trang các khu nhà ổ chuột thì nhu cầu về nhà ở giá thấp là rất lớn. Thị trường nhà giá rẻ mênh mông không biết bao giờ mới đáp ứng đủ”, TS Lịch phân tích.
Theo chuyên gia kinh tế TS Nguyễn Chí Hiếu, hiện nay chính sách phát triển nhà giá rẻ không đồng bộ và hầu như mang tính chất đối phó. Như gói 30.000 tỉ chỉ có giới hạn về số lượng và thời gian trong khi nhu cầu nhà ở thì bao la. Những chính sách, kế hoạch mang tính đối phó, không phải chính sách trường kỳ.
Trong khi chính sách hỗ trợ nhắm vào lãi suất, đặt nặng về lãi suất nhưng ở các nước họ không làm như vậy. TS Trí dẫn kinh nghiệm tạo lập nhà ở cho người dân nghèo ở Mỹ là nước họ không có hỗ trợ lãi suất. Bởi hiện nay lãi suất 3,4-3,5% ổn định trong 30 năm. Do đó, bên Mỹ sẽ có một cơ quan quản lý nhà ở như Bộ Xây dựng của VN, đưa ra quy định không cho vay trực tiếp người mua nhà mà là phát hành bảo hiểm cho người cho vay. Nếu người đi vay vỡ nợ hoặc mất khả năng thanh toán cơ quan này sẽ bồi thường. Nên rất nhiều người không có khả năng mua nhà sẽ được bảo lãnh để ngân hàng cho vay mua nhà được.
“Họ không hỗ trợ lãi suất, bơm tiền ra như ta mà hỗ trợ bằng cơ chế để người dân mua được nhà với lãi suất thấp trong thời gian dài. Cơ chế này dựa vào hai điều, người dân Mỹ đều có số an sinh xã hội và có điểm tín dụng do những công ty lớn tính điểm.
Nên khi đã được cơ quan quản lý nhà đứng ra bảo lãnh cộng với điểm tín dụng tốt sẽ được ngân hàng xét duyệt cho vay mua nhà trong vòng 10 phút, với số tiền cho vay đến 80% giá trị căn nhà mà không cần phải thực hiện nhiều thủ tục như ở Việt Nam.Ở nước Mỹ phần trả tiền mua nhà là gốc và lãi thì phần lãi được miễn thuế. Điều này tạo ra cơ chế, người dân thiết tha mua nhà. Người Mỹ thu nhập gấp 20 lần người Việt Nam nhưng lãi suất chỉ 3,4-3,5% trong 30 năm, còn ở VN lãi suất được cho là ưu đãi nhất là 4,8%/năm”, TS Hiếu nói.
Nếu cách làm này được áp dụng trong nước sẽ giúp rất nhiều người dân nghèo đô thị, cán bộ công chức... vay được tiền từ ngân hàng để mua nhà. Bởi thực tế cho thấy những người thuộc các đối tượng này vẫn rất khó vay tiền khi không chứng minh được thu nhập, không có việc làm ổn định cũng như không có tài sản thế chấp, họ thường bị ngân hàng từ chối cho vay, nhất là đối với việc mua nhà ở hình thành trong tương lai.
Gần 4.000 căn nhà ở xã hội được xây dựng
Ông Nguyễn Thanh Hải - Đảng ủy viên, Trưởng phòng Quản lý nhà và công sở, Sở Xây dựng Tp.HCM, đến nay các văn bản của nhà nước đã nói rất rõ về cơ chê, chính sách, đối tượng... để phát triển và hưởng các chế độ chính sách. Hiện tại Tp.HCM trong thời gian qua từ khi Luật nhà ở từ năm 2006 đến nay TP chấp thuận chủ trương đầu tư nhà ở xã hội có 51 dự án, với có hơn 48.000 căn nhà ở xã hội. Từ năm 2011 - 2015 TP đã hoàn thành 12 dự án nhà ở xã hội với tổng gần 4.000 căn hộ, trong đó xây dựng bằng vốn ngân sách có 6 dự án với quy mô 568 căn hộ và 6 dự án có vốn ngoài ngân sách với khoảng 3.318 căn hộ. Hiện TP còn lại 39 dự án sẽ triển khai từ nay đến năm 2020, với hơn 44.700 căn hộ. Hiện số này 8 dự án đã khởi công, với 4.224 căn hộ, 12 dự án đã chấp thuận đầu tư, 19 dự án đã được công nhận chủ trương đầu tư.
|