Nhiều ý kiến cho rằng, việc giao cho chủ đầu tư toàn quyền xét duyệt đang là kẽ hở lớn cho việc lợi dụng chính sách nhà ở xã hội (NƠXH) kéo theo việc để lọt những trường hợp người giàu tranh phần người nghèo..
Chỉ cần một lệnh tìm kiếm là ra ngay hàng loạt thông tin về việc mua bán, cho thuê căn hộ tại các dự án NƠXH trên địa bàn Hà Nội. Theo các trang tin này, các sàn giao dịch bất động sản nhận phân phối, nhận tiền cọc mua bán, thậm chí cả tiền chênh tại một số dự án NƠXH.
“Nhà xã hội không bán qua sàn như nhà ở thương mại, nếu làm hồ sơ đăng ký theo quy trình thì để được mua vừa lâu vừa khó. Nếu có nhu cầu, bọn em sẽ giúp để được mua các suất của những đối tượng này”, một nhân viên môi giới chào mời.
Đến hỏi thì đại diện các chủ đầu tư NƠXH đều phủ nhận sự liên quan và cho rằng quy trình xét duyệt đối tượng thuê mua NƠXH rất chặt chẽ. Trong khi đó, đại diện Phòng Phát triển nhà (Sở Xây dựng Hà Nội) cho biết, việc xét duyệt hồ sơ mua NƠXH do chủ đầu tư chấm điểm theo các tiêu chí đã quy định: “Chủ các doanh nghiệp sẽ căn cứ vào thang điểm để xét duyệt.
Chấm điểm xong họ nộp danh sách lên Sở để chúng tôi công bố trên trang thông tin điện tử. Sau 15 ngày nếu không có ý kiến gì về danh sách này, chủ đầu tư sẽ ký hợp đồng với người mua nhà”, vị cán bộ nêu rõ.
Để chủ đầu tư toàn quyền xét duyệt chưa thật sự thuyết phục
Theo Sở Xây dựng, thời gian qua từ phản ánh của các phương tiện thông tin đại chúng, qua kiểm tra đã phát hiện và thực hiện thu hồi 10 căn hộ sai phạm. Trong đó thu hồi 2 căn hộ chuyển nhượng trái phép và 8 trường hợp hộ gia đình đăng ký mua nhà 2 lần ở các dự án NƠXH trên địa bàn.
Còn hiện tượng ở NƠXH nhưng đi xe sang Lexus, BMW..., chỉ mới biết qua báo chí phản ánh chứ chưa kiểm tra, làm rõ. “Nếu phát hiện các hồ sơ xét duyệt sai phạm, sai đối tượng thì sẽ huỷ hồ sơ đó để bán cho trường hợp khác đủ điều kiện. Riêng về chủ đầu tư sẽ bị cơ quan quản lý nhà nước “ghi lỗi” và cho vào danh sách “đen” trong việc đầu tư xây dựng NƠXH”, vị lãnh đạo Sở Xây dựng nói.
Ông Phạm Sỹ Liêm, Phó Chủ tịch Tổng hội Xây dựng Việt Nam cho rằng, khâu thẩm định, xét duyệt hồ sơ mua nhà đang có vấn đề nên xảy ra nghịch lý người giàu mượn danh thu nhập thấp để mua nhà hưởng ưu đãi.
Cũng theo ông, nói quy trình xét duyệt chặt chẽ nhưng việc giao toàn quyền cho chủ đầu tư cũng cần phải xem xét lại. Chủ đầu tư được nhiều ưu đãi, họ tự lập dự án xây dựng rồi tự xét duyệt hồ sơ bán nhà cho khách. Việc hậu kiểm của cơ quan chức năng nếu không làm tròn trách nhiệm thì họ “nhảy múa” hay làm xiếc chính sách là việc hoàn toàn có thể xảy ra.
Đánh giá mới đây của Viện Nghiên cứu Phát triển về NƠXH đã cảnh báo những khó khăn khi thực hiện chính sách NƠXH như: thông tin chưa được công khai đầy đủ rõ ràng; thời gian đăng ký và phân phối NƠXH còn dài; đặc điểm căn hộ chưa phù hợp, cũng như việc xác nhận thu nhập còn nhiều bất cập.
