Nếu nhà xây trái phép thì phạt theo quy định là điều rõ ràng cần làm. Song có những trường hợp không hề vi phạm gì cũng bị đình chỉ thi công hàng tháng trời thì thật vô lý. Thiết nghĩ, việc phạt xây trái phép cần phải linh hoạt hơn, không nên quá máy móc.
Sai phép vì chưa dỡ nhà cũ
Sau khi được cấp phép xây dựng, bà Phan Thị Ngọc Mai đã cho nhà thầu thi công căn nhà 6/20 Tân Hóa tại phường 1, quận 11. Song, mới bắt đầu xây dựng được ít ngày, công trình đã bị ngừng thi công vì Đội Thanh tra xây dựng (TTXD) địa bàn quận 11 lập biên bản vi phạm xây dựng sai phép. Sau đó, công trình bị UBND phường ra quyết định đình chỉ thi công hẳn với lý do “công trình xây mới đã tách rời các liên kết giữa móng cũ, cột cũ. Trong khi công trình cũ chưa được tháo dỡ hết đã tiến hành thi công 10 hố móng, cắt một phần tường lắp cột và đà kiềng”. Bên cạnh đó, UBND phường 1 cũng yêu cầu ngừng cung cấp điện, nước cho công trình.
Hết sức ngạc nhiên trước quyết định của UBND phường, bà Mai đã đề nghị phường chỉ rõ sự sai phép của công trình như thế nào, những căn cứ pháp lý nào để phường đình chỉ thi công. Tuy nhiên, UBND phường 1 lại chối bỏ trách nhiệm, cho rằng, việc xác lập hành vi vi phạm xây dựng phường không trực tiếp thực hiện nên cũng không có chức năng giải quyết.
Vì lý do chủ nhà 6/20 Tân Hóa, phường 1, quận 11 chưa tháo dỡ hết
nhà cũ nên bị xem là sai phép và bị đình chỉ thi công.
Bà Mai hết sức bức xúc trình bày, bà đã tìm đọc hết tất cả các nghị định, thông tư về xử phạt vi phạm xây dựng, nhưng không hề thấy điều khoản nào quy định về việc chưa tháo dỡ công trình cũ là xây sai giấy phép và cũng không có quy định nào bắt buộc phải tháo dỡ công trình cũ xong mới được xây mới. Việc tách rời liên kết các móng cũ, cắt một phần tường lắp cột đà kiềng… là giải pháp thi công của nhà thầu đối với công trình xây dựng. Trong giấy phép xây dựng cũng không hề đề cập tới vấn đề này và đã là giải pháp thi công thì TTXD cũng không có quyền can thiệp vào.
Bất bình trước hành động vô lý trên của chính quyền, bà Mai đã gửi đơn khiếu nại lên thành phố. Khi Sở Xây dựng TP đến kiểm tra thực tế thì nhận thấy việc đình chỉ thi công công trình trên là hết sức vô lý. “Gần một tháng công trình đã bị đình chỉ đã làm ảnh hưởng đến rất nhiều thứ xung quanh của người chủ thầu. Song, có thể nói, nỗi oan ức bỗng nhiên bị thành người vi phạm pháp luật trong khi không làm gì sai của bà Mai mới là điều khiến bà bức xúc nhất.
Ngày 29/9, quyết định đình chỉ thi công do phường 11 lập đã bị bãi bỏ và tiếp tục thi công. Song đến nay vẫn chưa cung cấp lại điện, nước để người thầu tiếp tục thi công công trình. Và khi bà đi hỏi thì được phường trả lời là đang chờ ý kiến quận.
Bị phạt vì đổi chất liệu xây dựng phù hợp
Trường hợp của ông Đào Ngọc Xuân Hoài còn căng thẳng hơn rất nhiều. Công trình 320/5 Độc Lập tại phường Tân Quý, quận Tân Phú đã thi công được hơn 70% nhưng lại bị đình chỉ thi công với lý do hết sức vô lý: Chưa làm ban công và đổi mái ngói thành mái tôn. Lý do vô lý này đã dẫn tới khiếu nại, kiện cáo kéo dài.
Công trình của ông Hoài thuộc khu nhà ở dành cho cán bộ công nhân viên đã được phê duyệt quy hoạch 1/500 với quy mô ba tầng, lợp mái ngói và có khoảng lùi. Công trình gần hoàn thiện thì UBND phường Tân Quý bất ngờ lập biên bản vi phạm với lý do “xây dựng sai thiết kế được duyệt và thay đổi kiến trúc mặt đứng công trình”. Cụ thể, ông Hoài đã xây một trệt, một lầu và mái che cầu thang (tức là chỉ xây hai tầng thay vì ba tầng như bản thiết kế đã được duyệt) còn mái ngói thì đổi thành mái tôn. Ngay sau đó, công trình liền bị đình chỉ thi công, cắt điện, nước cho đến nay.
Gộp hết tất cả các ý kiến từ phường đến sở thì công trình trên có hai “lỗi” vi phạm là chưa làm ban công, đổi mái ngói thành mái tôn. Vì vậy, tòa án quận Tân Phú đã xử ông Hoài bị thua kiện. Vẫn thấy đây thực sự là một bản án không hợp tình hợp lý nên ông Hoài đang tiếp tục kháng cáo.
Không nên vận dụng luật một cách máy móc
Đội trưởng một đội TTXD, người đã có kinh nghiệm thanh tra nhiều năm các công trình xây dựng trên địa bàn thành phố cho rằng: Việc các cơ quan chức năng xử phạt như vậy thực sự chưa hợp tình, hợp lý, áp dụng luật một cách khô khan, máy móc dẫn đến làm khó cho người dân. Chỉ nên phạt sai trái phép đối với trường hợp chủ đầu tư vi phạm khoảng lùi, xây lố chiều cao, diện tích ... Còn việc xây dựng ít hơn hoặc thay đổi một chút mặt bằng xây dựng mà không ảnh hưởng đến quyền lợi của cá nhân và đơn vị nào thì vẫn có thể chấp nhận được.
