Là loại đất chiếm diện tích lớn nhất trong quỹ đất của cả nước hiện tại, tuy nhiên nhiều người vẫn khá lạ lẫm khi nghe thuật ngữ “đất 03”. Vậy đất 03 là đất gì, mục đích sử dụng như thế nào và có được làm sổ đỏ hay xây dựng nhà ở trên loại đất này hay không?
1. Đất 03 là đất gì?
Đất 03 là cách gọi khác của đất nông nghiệp được giao cho người dân nhằm phục vụ canh tác, sản xuất, trồng rừng hoặc chăn nuôi... Quỹ đất này thuộc quyền quản lý của các Bộ, ngành, địa phương, doanh nghiệp nhà nước, cơ quan nhà nước có thẩm quyền, được tạo nên từ 3 phương thức chính:
- Khai thác quỹ đất công do Nhà nước quản lý hiện đang bỏ trống hoặc sử dụng không hiệu quả, chưa phù hợp
- Nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất của người đang sử dụng
- Thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư đối với đất đang sử dụng nhưng được quy hoạch sử dụng đất nông nghiệp.
Người sử dụng đất 03 hợp pháp là người được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất hoặc giấy tờ xác minh việc được cho thuê đất từ cơ quan Nhà nước có thẩm quyền. Trên giấy tờ này phải phân rõ loại đất nông nghiệp kèm ký hiệu tương ứng theo từng loại. Ví dụ, đất nuôi trồng thủy sản (NTS) là đất được sử dụng chuyên nhằm mục đích nuôi, trồng thủy sản, bao gồm đất nuôi trồng nước lợ, mặn và đất nuôi trồng nước ngọt.
2. Đất 03 có được cấp sổ đỏ không?
Căn cứ Điều 57 Luật Đất đai 2013, đất 03 có thể được cấp sổ đỏ nếu chuyển đổi mục đích sử dụng từ đất nông nghiệp sang đất phi nông nghiệp (đất thổ cư). Tuy nhiên, việc chuyển đổi này có được xem xét thực hiện hay không còn phụ thuộc vào kế hoạch sử dụng đất hàng năm của địa phương nơi có đất.
|
Đất 03 có được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng không là câu hỏi nhiều người dân thắc mắc. Ảnh minh họa: Internet |
Về trình tự, thủ tục, người sử dụng đất phải nộp đơn xin phép chuyển mục đích sử dụng đến Phòng Tài nguyên và Môi trường nơi có đất. Tại đây, hồ sơ sẽ được thẩm định và thực hiện việc chuyển đổi mục đích sử dụng nếu đạt yêu cầu. Ngoài ra, để chuyển đổi đất 03 thành đất ở sẽ phải đóng một khoản thuế phí theo Luật định, vì vậy người sử dụng đất cần chuẩn bị trước và thực hiện nghĩa vụ tài chính theo quy định.
3. Có được xây nhà trên đất 03 hay không?
Khoản 1 Điều 170 Luật Đất đai 2013 nêu rõ người sử dụng đất có nghĩa vụ: “Sử dụng đất đúng mục đích, đúng ranh giới thửa đất, đúng quy định về sử dụng độ sâu trong lòng đất và chiều cao trên không, bảo vệ các công trình công cộng trong lòng đất và tuân theo các quy định khác của pháp luật có liên quan”. Mặt khác, đất 03 được giao cho người dân nhằm phục vụ canh tác, sản xuất nông nghiệp nên việc xây dựng nhà ở hay những công trình kiên cố trên đất này là vi phạm pháp luật. Theo điểm a khoản 7 Điều 13 Nghị định 121/2013/NĐ-CP, hành vi xây dựng công trình trên đất không được phép xây dựng có thể bị phạt tiền từ 40 - 50 triệu đồng.
4. Đất 03 có được đền bù khi bị thu hồi không?
Kể cả khi ngời dân đang canh tác sản xuất ổn định trên đất 03 nhưng nếu thửa đất này thuộc quy hoạch của địa phương, Nhà nước vẫn có thể thu hồi và có những chính sách hỗ trợ hợp lý. Khoản 2 Điều 74 Luật Đất đai 2013 quy định việc bồi thường được thực hiện bằng cách giao đất có cùng mục đích sử dụng với loại đất thu hồi hoặc bồi thường bằng tiền theo giá đất cụ thể của loại đất thu hồi. Mức giá này do UBND cấp tỉnh quyết định tại thời điểm quyết định thu hồi đất. Ngoài ra, khi thu hồi đất mà gây thiệt hại đối với cây trồng thì ngoài khoản bồi thường nêu trên, người sử dụng đất còn được bồi thường giá trị sản lượng vụ thu hoạch cây trồng tại thời điểm thu hồi đất.
Như đã nói ở trên, đất 03 là đất nông nghiệp nên không được phép xây dựng nhà ở nếu chưa chuyển đổi mục đích sử dụng sang đất thổ cư. Như vậy, trường hợp xây nhà trên đất 03 thì khi thửa đất này bị Nhà nước thu hồi, người dân sẽ không được đền bù hay hỗ trợ tái định cư.
Linh Phương (TH)
>> Hồ sơ, thủ tục chuyển đổi đất nông nghiệp sang đất kinh doanh
>> Quy định về hồ sơ, thủ tục chuyển đổi đất nông nghiệp thành đất ở