Việc thiết kế và bài trí phòng cho trẻ hiện được rất nhiều phụ huynh quan tâm, đầu tư thích đáng. Tuy nhiên, để kiến tạo được không gian riêng cho bé đảm bảo cả về công năng, thẩm mỹ và an toàn, bạn cần nắm rõ những nguyên tắc thiết kế cơ bản dưới đây.
Đảm bảo an toàn
Nguyên tắc quan trọng đầu tiên mà các bậc phụ huynh cần lưu ý khi thiết kế phòng cho trẻ là đảm bảo tiêu chí an toàn. Trẻ nhỏ cực kỳ hiếu động, chúng sẽ thường xuyên nô đùa, chạy nhảy khắp phòng trong khi chưa có khả năng tự bảo vệ bản thân. Vì thế, bạn cần lưu ý những vấn đề sau để đảm bảo an toàn cho bé:
- Bố trí phòng của trẻ ở vị trí giữa nhà hoặc phần trước của ngôi nhà để tạo cảm giác an toàn, trẻ luôn nhận được sự yêu thương, chăm sóc của cả gia đình. Tránh đặt ở nơi có nhiều tiếng ồn như gần phòng khách, phòng giải trí, một con đường đông người qua lại.
- Chọn đồ nội thất phù hợp độ tuổi, kích thước phòng, ưu tiên làm từ chất liệu có nguồn gốc tự nhiên, không chất độc hại, không có mùi khó chịu.
- Sàn nhà ốp lát các loại vật liệu có khả năng chống trơn trượt.
- Cần có lan can ban công, cửa sổ (nếu có).
- Bố trí ổ cắm điện cao hơn tầm đứng của trẻ, có nắp bảo vệ.
- Tránh sử dụng nội thất hoặc vật dụng sắc nhọn trong phòng trẻ; bo tròn góc giường, góc bàn ghế, tủ kệ để giảm thiểu tối đa va chạm khiến trẻ bị thương.
- Không treo đồ nặng trên tường (đồ sứ, thủy tinh, đồng...) để tránh rơi vào người trẻ.
- Không để quá nhiều thiết bị điện tử, máy tính, điện thoại, modern Internet... tránh sóng điện từ ảnh hưởng tới não bộ của bé.
Phong cách thiết kế phù hợp với độ tuổi, giới tính của trẻ
Trước khi bắt tay vào thiết kế phòng, bạn cần quan tâm tới các giai đoạn phát triển của trẻ nhằm kiến tạo không gian đủ linh hoạt, dễ dàng thay đổi theo từng độ tuổi. Nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng, trẻ từ 4-7 tuổi đang ở trong giai đoạn phát triển trí tưởng tượng và sáng tạo nhất. Do đó, phòng cho trẻ cần hướng tới chức năng giải trí chủ đạo giúp bé phát triển tư duy trừu tượng. Bố mẹ có thể chuyển đổi từ chức năng giải trí sang học tập, nghiên cứu khi trẻ lớn hơn. Những món nội thất chính như giá kệ đựng đồ chơi, tủ quần áo... nên thiết kế theo phương án đa năng, khi bé lớn vẫn có thể sử dụng được.
|
Mẫu thiết kế phòng cho trẻ có thể phù hợp với cả bé trai và bé gái. |
Mặt khác, phong cách thiết kế phòng ngủ bé trai và bé gái cũng có sự khác biệt nhất định về màu sắc, phụ kiện trang trí. Đặc biệt, phụ huynh nên tránh áp đặt gu thẩm mỹ, sở thích của người lớn vào không gian riêng của trẻ. Thay vào đó, nếu có thể bạn nên hỏi ý kiến của trẻ trước khi quyết định lựa chọn phong cách thiết kế phòng.
Bố mẹ cũng có thể trên sở thích, niềm đam mê và ước mơ của các con để chọn chủ đề trang trí ấn tượng, chẳng hạn như theo một bộ phim hoạt hình mà bé yêu thích, truyện cổ tích huyền bí, những chuyến phiêu lưu hấp dẫn khám thế giới...
Lựa chọn bảng màu phù hợp
Lựa chọn màu sắc khi thiết kế phòng cho trẻ là vấn đề vô cùng quan trọng mà bạn không thể bỏ qua hay xem nhẹ. Màu sắc không chỉ giúp làm đẹp không gian, tạo phong cách khác biệt mà còn tác động trực tiếp tới thị giác cũng như sự phát triển về mặt tư duy, tâm lý của trẻ nhỏ.
Có sự khác biệt nhất định giữa màu sắc phòng ngủ bé trai và bé gái. Chẳng hạn, với phòng ngủ của bé trai, bạn nên bài trí theo phong cách khỏe khoắn với tông màu mạnh như xanh thẫm, xanh lá cây hoặc màu trung tính (ghi, trắng, xám...), thậm chí có thể kết hợp thêm màu đen khi trẻ lớn hơn. Trong khi đó, sắc hồng - trắng dịu ngọt luôn là lựa chọn hàng đầu khi trang trí phòng bé gái.
Bên cạnh sự khác biệt khi lựa chọn màu sắc phòng bé theo giới tính và độ tuổi vẫn có những nguyên tắc chung, thống nhất mà người thiết kế nên tuân theo. Những tông màu giúp tăng cường trí tuệ của trẻ gồm xanh dương, xanh lá, hồng, vàng hoặc trắng ngà. Trong đó, xanh dương là gam màu dịu, có khả năng tạo cảm giác thư giãn nhất. Bạn có thể sơn tường, lựa chọn nội thất, phụ kiện trang trí tông màu này cho cả phòng ngủ của bé trai lẫn bé gái. Tuy vậy, màu xanh dương nên được tiết chế và kết hợp hài hòa cùng màu sắc khác bởi nếu để trẻ nhìn quá lâu sẽ gây ức chế, không tốt cho hệ thần kinh.
|
Trang trí phòng ngủ với tông màu xanh lá phù hợp với trẻ ở độ tuổi mẫu giáo. |
Sắc xanh lá có tác dụng kích thích hoạt động của dây thần kinh, phát triển khả năng tư duy logic, sự tò mò muốn tìm hiểu, khám phá của trẻ. Gam màu này còn giúp trẻ cảm thấy tự tin hơn, phù hợp với các bé trong độ tuổi mẫu giáo.
Màu trắng ngà hoặc màu vàng với sắc độ nhẹ nhàng giúp trẻ rèn luyện sự kiên trì, đồng thời tạo cảm giác vui vẻ, hạnh phúc. Gam màu hồng đặc biệt với trẻ nhỏ dưới 2 tuổi, giúp trẻ ngủ ngon, sâu giấc hơn.
|
Tuy sử dụng tông màu vàng chanh chủ đạo nhưng phòng của bé không hề có cảm giác ngột ngạt nhở kết hợp hài hòa với nội thất gỗ màu sáng. |
Bạn nên cân nhắc khi sử dụng 4 tông màu đỏ, cam, tím, nâu khi bài trí phòng cho trẻ. Bởi lẽ, màu đỏ thường tạo cảm giác ức chế, khiến trẻ dễ nổi giận, không biết lắng nghe. Màu cam có thể khiến bé bị háo hức quá mức, dễ sinh ảo giác, không tốt cho hệ thần kinh. Màu nâu có thể làm giảm trí tưởng tượng, gia tăng sự thụ động, khiến bé thiếu tính độc lập. Màu tím rất dễ gây chóng mặt, mỏi mắt, nhất là đối với trẻ nhỏ bởi thị giác của bé chưa phát triển toàn diện.
|
Khi thiết kế và bài trí phòng chủ cho trẻ, bố mẹ nên hạn chế sử dụng tông màu đỏ - cam. |
Tuy vậy, không có nghĩa là bạn phải tránh tuyệt đối những tông màu này. Thay vì sử dụng làm màu sắc chủ đạo hoặc sơn toàn bộ một mảng tường lớn, bạn hoàn toàn có thể sử dụng màu đỏ, tím, cam, nâu làm điểm nhấn trên đồ nội thất, phụ kiện trang trí giúp phòng của bé trở nên sinh động, cuốn hút hơn.
Lựa chọn, bố trí nội thất hợp lý
Phòng của trẻ là không gian đa năng, vừa là nơi bé ngủ nghỉ, vừa là nơi vui chơi và học tập. Do đó, nội thất phòng trẻ em cần có bố cục rõ ràng, khoa học để góp phần giúp bé phát triển toàn diện cả về mặt thể chất lẫn trí tuệ, tinh thần.
Giường ngủ
Giường ngủ là đồ nội thất chính, quan trọng nhất đối với phòng của trẻ. Bạn nên căn cứ vào diện tích phòng, phong cách thiết kế để lựa chọn mẫu giường có kích thước, màu sắc, kiểu dáng phù hợp. Với phòng ngủ đơn, nhiều gia đình hiện nay có xu hướng chọn mẫu giường đơn giản, không có góc cạnh sắc nhọn để đảm bảo an toàn cho bé. Trong khi đó, với những căn phòng dành cho 2-3 bé, giường tầng là lựa chọn lý tưởng nên ưu tiên hàng đầu. Hiện nay, mẫu giường tầng kết hợp bàn học, giá sách, thậm chí có cả cầu trượt, góc vui chơi cho bé ngày càng được ưa chuộng.
|
Mẫu giường tầng màu trắng phù hợp với cả bé trai và bé gái. |
|
Giường tầng màu hồng pastel nhẹ nhàng dành cho hai chị em gái. Hẳn các bé sẽ thích thiết kế cầu trượt ngay cạnh. |
|
Mẫu giường tầng độc đáo tựa như một "căn cứ" bí mật cho trẻ thỏa sức khám phá. |
Về mặt phong thủy, giường ngủ của trẻ không nên đặt ở vị trí đối diện cửa phòng có nhiều người qua lại để tránh khiến bé bị giật mình. Vị trí gần đặt giường gần cửa sổ cũng không được khuyến khích bởi ánh sáng bên ngoài có thể khiến bé phân tâm, ngủ không sâu giấc. Đầu giường ngủ nên dựa vào một bức tường vững chắc, tránh hướng ra cửa phòng, không hướng thẳng ra nhà vệ sinh, tránh kê đầu giường sát bếp hoặc dưới dầm ngang.
Bàn ghế
Bàn học cho bé cần được đặt ở vị trí tận dụng được tối đa nguồn sáng tự nhiên, thường là cạnh khung cửa sổ (nếu có), tránh đặt đối diện với cửa ra vào phòng khiến bé bị phân tâm, mất tập trung.
Khi lựa chọn bàn học cho bé, bạn cần dựa vào 4 tiêu chí là độ tuổi của trẻ; chất liệu, độ an toàn; màu sắc và chức năng. Chẳng hạn, với trẻ mẫu giáo, bạn nên chọn ghế cao 30cm, bàn cao 50cm; tông màu tươi sáng, trang trí ngộ nghĩnh, chức năng kết hợp giữa bàn học và bàn chơi. Một số nghiên cứu chỉ ra rằng, một bộ bàn ghế có kích thước phù hợp là chiều cao của bàn học bằng 0,46 chiều cao của trẻ, chiều cao ghế ngồi bằng 0,27 chiều cao của trẻ.
Bàn ghế bằng gỗ hoặc nhựa (an toàn) là lựa chọn phù hợp, tránh chọn chất liệu dễ vỡ như bàn bằng kính. Nếu bàn ghế làm bằng kim loại thì không được có những cạnh sắc nhọn gây nguy hiểm cho trẻ. Lớp sơn hoặc vecni bên ngoài cũng không được chứa chất độc hại.
Ngoài chức năng học tập đơn thuần, trẻ có thể sử dụng bàn làm nơi xếp hình, tô vẽ, chơi đồ chơi... Do đó, bố mẹ không nên chọn mua bàn quá nhỏ hoặc có thể lựa chọn mẫu bàn liền giá sách, tích hợp ngăn kéo, hộc tủ lưu trữ để trẻ cất gọn vật dụng hay những món đồ yêu thích.
|
Bàn ghế cho trẻ học bài cần được lựa chọn cẩn thận cả về chất liệu, màu sắc và kích cỡ. |
Tủ quần áo
Nếu phòng đủ rộng, bạn có thể chọn mẫu tủ quần áo bản rộng và dài, cung cấp không gian lưu trữ cho bé tới khi trưởng thành. Còn nếu diện tích phòng khiêm tốn, bạn nên chọn nội thất đa năng với giường ngủ liền tủ quần áo hoặc tủ quần áo liền bàn học giá sách. Hiện nay, những mẫu tủ làm bằng gỗ tự nhiên mỏng nhẹ, gỗ công nghiệp đã xử lý, tủ nhựa an toàn có thiết kế thông minh được nhiều gia đình ưa chuộng.
|
Giường ngủ, kệ sách và tủ quần áo được thiết kế liền khối giúp tiết kiệm tối đa
diện tích phòng của bé. |
Giá kệ lưu trữ
Để căn phòng gọn gàng hơn, đồng thời rèn luyện tính ngăn nắp từ bé, giá kệ lưu trữ là chi tiết không thể thiếu khi thiết kế nội thất phòng cho trẻ. Bên cạnh những món nội thất chính được tích hợp thêm chức năng lưu trữ như bàn học liền giá sách, hộc tủ; ngăn kéo ở dưới gầm giường... bạn có thể tận dụng không gian theo chiều thẳng đứng để bố trí giá treo tường, tủ treo tường gọn nhẹ. Cách lưu trữ này vừa không tốn diện tích mặt sàn, vừa gia tăng tính thẩm mỹ cho phòng của trẻ. Phụ huynh cũng có thể tận dụng các góc trống, hốc tường để bố trí giá kệ phù hợp. Thùng lưu trữ hoặc kệ di động cũng được nhiều gia đình lựa chọn bởi tính linh hoạt, dễ dàng thay đổi, giải phóng mặt sàn khi cần.
Đề cao vai trò của ánh sáng
Cần đảm bảo cho phòng của bé luôn nhận được nguồn sáng tự nhiên bởi loại ánh sáng này đặc biệt tốt cho sự phát triển của trẻ. Tuy vậy, ánh sáng chiếu vào phòng trong thời gian dài hoặc quá gay gắt cũng không tốt. Do đó, cửa sổ phòng bé cần có rèm che phù hợp. Nếu cửa sổ hướng Tây thì rèm cửa dày hai lớp sẽ giúp điều tiết linh hoạt ánh sáng vào phòng.
Hệ thống chiếu sáng bằng đèn điện gồm ánh sáng nền (bóng đèn gắn trên trần nhà cung cấp ánh sáng cho toàn bộ phòng), đèn bàn học, đèn đầu giường, đèn ngủ, đèn trang trí (đèn LED)... Việc chọn đèn vô cùng quan trọng bởi nếu không chọn đúng loại có thể khiến trẻ suy giảm thị lực, nhức mỏi mắt, giảm khả năng tập trung... Bạn cần chọn loại có độ sáng ổn định, thiết kế bền vững, an toàn (có chụp đèn để tránh bé đụng chạm trực tiếp) và phù hợp với phong cách thiết kế phòng.
Trang trí sinh động
Thiết kế phòng cho trẻ ngoài những tiêu chí về an toàn, nội thất phù hợp, ánh sáng hài hòa, yếu tố trang trí cũng cần được chú trọng. Một không gian thoáng đẹp, tươi mới và sinh động không chỉ giúp bé phát triển toàn diện, định hình tính cách mà còn là nơi lưu giữ những kỷ niệm đẹp thời thơ ấu. Đặc biệt, khi trang trí phòng bé bạn nên coi trọng sở thích của trẻ.
|
Trên nền tường màu xanh đậm, hình ảnh chú gấu ngộ nghĩnh hướng nhìn lên bầu trời đầy sao có thể sẽ mang đến cho trẻ những giấc mơ kỳ thú. |
Trước hết, căn phòng không nên vắng bóng tranh ảnh trang trí bởi chúng sẽ ảnh hưởng tới nhận thức thẩm mỹ của trẻ. Bạn nên treo những bức tranh phong cảnh tươi vui, ấm áp hoặc ảnh gia đình thể hiện sự gắn bó giữa các thành viên. Với những trẻ lớn hơn, bạn nên để bé chọn tranh theo sở thích, có thể là nhân vật thần tượng, những tác phẩm nghệ thuật ưng ý...
Trong khi đó, việc vẽ hình lên tường nhà sẽ khiến căn phòng trở nên ấn tượng hơn, đồng thời kích thích tư duy sáng tạo của trẻ. Những bức hình đáng yêu về nhân vật hoạt hình hoặc hình ảnh mang tính giáo dục về số học, hình khối, chữ cái, thiên văn, biển cả... sẽ ít nhiều ảnh hưởng tới việc hình thành nhận thức, kích thích trí não của bé hoạt động tốt hơn. Để tiết kiệm chi phí, dễ dàng thay đổi về sau, bạn có thể chọn các hình dán decal để trang trí phòng trẻ em.
|
Nếu bé yêu thích khám phá vũ trụ, bạn có thể trang trí phòng ngủ theo chủ đề này. |
Góc học tập nên được bài trí những món đồ dễ thương mà trẻ yêu thích như búp bê công chúa, siêu nhân, ô tô... nhưng tránh rườm rà, gây mất tập trung. Bố mẹ hãy cho bé tham gia hoặc tự tay trang trí góc học tập của mình theo sở thích. Điều này sẽ góp phần tạo hứng thú cho trẻ, để việc học không còn là gánh nặng.
Ngoài ra, bạn có thể đặt một vài chậu cảnh nhỏ xinh trong phòng bé nhằm tạo cảm giác gần gũi với thiên nhiên. Thế nhưng, để đảm bảo vào buổi tối khí CO2 mà cây xanh tiết ra không ảnh hưởng tới sức khỏe của trẻ, bạn nên chọn cây nhỏ, đặt xa giường ngủ và bàn học.