Đề xuất hỗ trợ dự án đền bù 80%

Theo đó, Horea đề xuất Nhà nước có cơ chế hỗ trợ doanh nghiệp trong công tác bồi thường giải phóng mặt bằng dự án khi đã bồi thường được từ trên 80% diện tích, đảm bảo lợi ích người có đất, lợi ích của doanh nghiệp và của xã hội.

Như vậy, đáng lẽ phần lớn các dự án bất động sản tại Tp.HCM có thể được coi là các dự án được thực hiện theo phương thức Nhà nước thu hồi đất. Tuy nhiên, trên thực tế hầu hết các dự án bất động sản đều do doanh nghiệp tự thương lượng, thỏa thuận với người có đất để nhận chuyển nhượng theo giá thị trường. Trong đó, có rất nhiều dự án đền bù dở dang không thể triển khai thực hiện được.

Do vậy, để tạo điều kiện triển khai thực hiện dự án, để xử lý nhiều dự án đang đền bù dở dang trong số 502 dự án đang ngừng triển khai (đây cũng là phần chìm của tảng băng hàng tồn kho trên thị trường bất động sản lâu nay), Hiệp hội đề nghị thành phố có cơ chế hỗ trợ các doanh nghiệp trong trường hợp đã bồi thường giải phóng mặt bằng được từ trên 80% diện tích.

Sở dĩ, Hiệp hội đề xuất cơ chế xử lý các trường hợp này là vì có sự tham gia của UBND cấp huyện, cấp xã với vai trò chủ trì kết nối làm việc giữa chủ đầu tư và người có đất để đi đến thoả thuận việc chuyển nhượng quyền sử dụng đất trong dự án theo nguyên tắc giá nhận chuyển nhượng của phần diện tích đất còn lại của dự án không được thấp hơn giá bồi thường cao nhất mà doanh nghiệp đã thực hiện trước đây; hoặc có cơ chế giao cho tòa án để xem xét quyết định giá bồi thường một cách khách quan mà doanh nghiệp và người có đất đều phải chấp hành.

Nhiều dự án trậm triển khai do tiến độ giải phóng mặt bằng

Bên cạnh đó, Nhà nước cũng cần xem xét hợp lý khi khấu trừ tiền bồi thường, giải phóng mặt bằng để tính tiền sử dụng đất dự án. Hiện nay, Chính phủ đang dự thảo Nghị định quy định bổ sung một số nội dung về thu tiền sử dụng đất, tiền thuê đất (sửa các Nghị định 45, 46/2013/NĐ-CP), trong đó, có nội dung về khấu trừ tiền bồi thường, giải phóng mặt bằng khi tính tiền sử dụng đất.

Hiệp hội đề nghị có cơ chế để xác định chi phí doanh nghiệp đã nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất dự án một cách hợp lý, để khắc phục thực trạng nhiều doanh nghiệp phải mua lại 2 lần như hiện nay. Đây cũng là một nguyên nhân làm tăng giá thành nhà ở mà cuối cùng người mua phải gánh chịu.

Về lâu dài, Hiệp hội đề nghị biến khoản thu tiền sử dụng đất thành "Thuế chuyển mục đích sử dụng đất từ đất nông nghiệp, đất phi nông nghiệp thành đất ở" với thuế suất cụ thể, có thể 10%, hoặc 15% bảng giá đất như đề xuất của UBND Tp.HCM báo cáo lên Chính phủ tại văn bản số 196/BC-UBND ngày 8/11/2013, nhằm khắc phục việc nộp tiền sử dụng đất hiện nay đang là một gánh nặng, là một ẩn số, không minh bạch đối với doanh nghiệp, và trên thực tế dễ phát sinh cơ chế xin - cho.

Ngoài ra, Nhà nước cần đảm bảo nguồn vốn trung hạn, dài hạn cho thị trường bất động sản. Đặc điểm hoạt động của thị trường bất động sản có tính trung hạn và dài hạn, nhưng hiện nay chưa có nguồn vốn trung hạn, dài hạn trước hết là nguồn vốn tín dụng với lãi suất hợp lý; Nhà nước cần có cơ chế để tạo nguồn vốn tín dụng cho vay mua, thuê mua nhà ở xã hội dài hạn, tối thiểu 20 năm, với lãi suất khoảng 3-3,5%/năm, cũng là một nhân tố góp phần thúc đẩy thị trường bất động sản phát triển bền vững.

Được biết hiện nay toàn thành phố hiện có 1.219 dự án, nhưng có đến 405 dự án chưa khởi công, 189 dự án đã bị thu hồi chủ trương đầu tư. Trong số 325 dự án đã khởi công có tới 97 dự án đã phải tạm ngưng thi công (nếu tính các dự án tạm ngưng thi công và chưa khởi công thì số lượng lên đến 502 dự án chiếm 41,18%).

Nhiều dự án bất động sản không thể triển khai được do vướng đền bù giải tỏa, nhiều dự án đã giải phóng được mặt bằng trên 80% diện tích, thậm chí đến 98% đất dự án, nhưng phần còn lại doanh nghiệp không thể thỏa thuận đền bù được, nên rất cần có cơ chế hỗ trợ doanh nghiệp để sớm triển khai dự án và vừa đảm bảo lợi ích của người có đất, vừa đảm bảo lợi ích chung của xã hội.