Quy hoạch nâng nền đường chống ngập, ngập càng ngập hơn

Phòng Quản lý xây dựng công trình giao thông đường bộ, Sở Giao thông Vận tải Tp.HCM cho biết, trong quá trình nâng cấp, mở rộng xây dựng các công trình hạ tầng kỹ thuật theo cốt xây dựng quy hoạch đã xảy ra tình trạng cao độ thiết kế quá cao so với cao độ nền nhà dân. Điều này đã gây khó khăn cho sinh hoạt của người dân dọc tuyến, ảnh hưởng đến việc đi lại và việc đấu nối hệ thống thoát nước.

Tình trạng này đã xảy ra ở các dự án xây dựng đường nối Tân Sơn Nhất - Bình Lợi - Vành đai ngoài. Dự án nâng cấp đô thị tại quận 6, 11, Tân Phú, Bình Tân cũng ảnh hưởng. Việc thi công nâng đường Kinh Dương Vương đã gây ngập úng, mất an toàn khi lưu thông, gây ô nhiễm không khí trầm trọng.

Ông Vương Hoàng Thanh, nguyên Phó Giám đốc Ban quản lý dự án Nâng cấp đô thị TP cho biết, từ trước đến nay, các đơn vị đều mắc sai lầm trong quy hoạch xây dựng cốt nền đường, không tính đến phương án biến đổi khí hậu về lâu dài. Tại khu vực quận Tân Phú, Bình Tân, cốt nền phù hợp với cao độ sẽ biến nhà dân thành hầm vì thấp hơn mặt đường cả mét. Trong khi đó, ở khu vực Tân Bình, cốt nền phù hợp với cao độ khiến nhà dân cao chênh vênh so với mặt đường gần 2m.

Kỹ sư Bùi Văn Phương, Giám đốc kỹ thuật Công ty TNHH Tư vấn - Xây dựng Hưng Nghiệp cho rằng, tại một số khu vực có cốt nền cao, việc nâng đường càng lãng phí, làm nhà dân bị thấp xuống, dễ ngập. Nền đất lún mạnh nhưng quy hoạch và các nghiên cứu trước chưa được quan tâm thỏa đáng. Do đó, muốn nâng cốt nền, chủ đầu tư công trình phải tìm hiểu kỹ về tình trạng cốt nền để việc chống ngập có hiệu quả, tránh lãng phí.

GS.TS Nguyễn Kỳ Phùng, Phó Giám đốc Sở Khoa học - Công nghệ TP chỉ rõ, trong quá trình làm đường và nâng công suất cống thoát nước, các đơn vị thi công đã không tính toán kỹ cốt nền nhà dân nên gây ngập cục bộ, nước tràn từ đường vào nhà.

TP có nền địa chất phức tạp, nhiều khu vực địa chất yếu, địa hình tương đối thấp, chịu ảnh hưởng trực tiếp của thủy triều cũng là nguyên nhân. Tình trạng lấn chiếm, san lấp kênh rạch trái phép, xả rác đã hạn chế khả năng thoát nước. Hơn nữa, quá trình đô thị hóa nhanh, nhiều công trình bê tông, hệ thống cống thoát nước cũ, xuống cấp... cũng ảnh hưởng đến cơ sở hạ tầng TP.

Nền đường nâng lên khiến nhà dân bị thấp xuống gần 1m 
(Ảnh M. Tuấn)

Ông Đỗ Tấn Long, Trưởng phòng Thoát nước Trung tâm điều hành Chương trình chống ngập nước TP cho rằng, những khu vực có cao độ thấp hơn mực nước triều cường phải có đê bao và hồ chứa hoặc trạm bơm để hút nước. Các đơn vị thi công không thể chỉ nâng đường, nâng cống như một số dự án triển khai trong thời gian qua. Đồng thời, khi quy hoạch, chiều cao san nền phải tính đến biến đổi khí hậu, không để tình trạng nâng đường mãi không hết ngập. Các chuyên gia quy hoạch hạ tầng đô thị cho rằng, TP phải chú trọng quy hoạch sử dụng đất hợp lý, đảm bảo mật độ cây xanh, tận dụng diện tích đất hiện hữu để làm hồ điều tiết, đảm bảo nước thấm đất và chống ngập hiệu quả. Trong lĩnh vực hạ tầng giao thông, TP phải xem lại quy hoạch chiều cao san nền, thoát nước đô thị.

Ông Vương Hoàng Thanh cho rằng, cần tính đến phương án xây dựng thêm hệ thống thoát nước mới song song hệ thống thoát nước cũ để kết nối ra tuyến cống thoát nước chính. Các công trình sắp tới phải chú trọng nghiên cứu yếu tố biến đổi khí hậu để có thay đổi về mặt kỹ thuật khi xây dựng cốt nền.

Theo ông Nguyễn Văn Tám, Phó Giám đốc Sở GT-VT TP, trước mắt, Sở này sẽ yêu cầu chủ đầu tư, đơn vị thi công khi xây dựng, nâng cấp đường cần thực hiện điều tra xã hội học, kết hợp với các yếu tố kỹ thuật để có cao độ thiết kế đường phù hợp. Sở cũng sẽ yêu cầu các chủ đầu tư thực hiện nghiêm việc đánh giá tác động môi trường đối với các dự án theo đúng quy định.