Chế tài xử lý biệt thự bỏ hoang

Nhiều khu đô thị mới đã đi vào sử dụng nhưng vẫn còn hàng trăm biệt thự tiền tỷ bỏ hoang gây lãng phí và mất mỹ quan đô thị.

Trong thời gian vừa qua, một số dự án phát triển nhà ở trên địa bàn Hà Nội có hiện tượng dự án đã hoàn thành nhưng còn nhiều nhà ở chưa hoàn thiện, chưa đưa vào sử dụng gây lãng phí và làm mất mỹ quan, trật tự đô thị. Số này được rải đều tại nhiều khu đô thị trên toàn thành phố Hà Nội như: Cụm chung cư An Sinh thuộc Mỹ Đình II, Từ Liêm, khu đô thị mới Cổ Nhuế, Văn Quán, Pháp Vân - Tứ Hiệp.

Mới đây, Cục Quản lý nhà và thị trường bất động sản (Bộ Xây dựng) cùng Sở Xây dựng Hà Nội cũng đưa ra kết quả sơ bộ sau khi kiểm tra tình trạng xây dựng, sử dụng của gần 2.700 căn biệt thự tại Hà Nội.

Theo đó, trong số gần 2.700 căn biệt thự tại các huyện nội ngoại thành khu vực Hà Nội, có đến 1.743 căn đã được sử dụng, chiếm khoảng 65%. Số còn lại chưa đưa vào sử dụng, vẫn còn ở tình trạng xây thô, bỏ hoang. Nhiều trường hợp dự án sau khi được phê duyệt 7 năm vẫn chưa hoàn thiện.

Theo báo cáo của Bộ Xây dựng về kiểm tra tình hình sử dụng nhà ở tại 18 dự án phát triển nhà ở, khu đô thị mới trên địa bàn Hà Nội, nhiều dự án, tỷ lệ nhà ở đưa vào sử dụng đạt thấp, đặc biệt là các nhà ở loại biệt thự, nhà liên kế, chủ yếu tại các dự án có vị trí xa trung tâm hoặc hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội chưa được xây dựng đồng bộ.

Tỷ lệ nhà ở được đưa vào sử dụng cũng khác nhau giữa các loại nhà ở. Trong khi các căn hộ nhà chung cư cao tầng có tỷ lệ đưa vào sử dụng đạt xấp xỉ 100%, thì tỷ lệ nhà ở liên kế đưa vào sử dụng đạt 80% và tỷ lệ nhà biệt thự đưa vào sử dụng mới đạt 58%.

Việc còn nhiều nhà chưa đưa vào khai thác sử dụng tại một số dự án phát triển nhà ở do nhiều nguyên nhân, nhưng có thể nêu một số nguyên nhân chủ yếu sau: cơ cấu nhà ở trong các dự án phát triển nhà ở chưa hợp lý, nhiều dự án nhà thấp tầng, biệt thự chiếm tỷ lệ lớn, trong khi nhà ở chung cư cao tầng có tỷ lệ thấp; phần lớn các dự án hệ thống hạ tầng kỹ thuật và hạ tầng xã hội chưa được xây dựng đồng bộ, thiếu các công trình thiết yếu như trường học, nhà trẻ, chợ... hoặc không được kết nối với hạ tầng chung của đô thị, giao thông đi lại khó khăn; hiện tượng đầu cơ, tích trữ tài sản còn phổ biến; thiếu sự kiểm tra hoặc không kiên quyết trong xử lý của các chủ đầu tư và các cơ quan quản lý các cấp đối với các trường hợp chậm tiến độ; phương thức triển khai thực hiện đầu tư, kinh doanh các dự án phát triển nhà ở còn nhiều bất cập, nhất là phương thức chia lô, bán nền, bán nhà xây thô.

Tình trạng các dự án phát triển nhà ở chỉ xây dựng hạ tầng kỹ thuật, sau đó phân lô, bán nền cho người mua nhà tự xây dựng hoặc bán nhà xây thô để người dân tự hoàn thiện dẫn đến có nhiều dự án phát triển khu đô thị mới không hoàn thành đúng tiến độ, không hình thành đô thị hoàn chỉnh như quy hoạch, không phải chỉ xảy ra trên địa bàn Hà Nội, mà còn xảy ra tại nhiều địa phương khác, gây lãng phí tài nguyên đất đai và vốn đầu tư của xã hội, làm mất mỹ quan đô thị và ảnh hưởng xấu tới dư luận xã hội.

Xóa bỏ hình thức chia lô, bán nền

Mới đây, Bộ Tài chính cho biết cơ quan này đang xem xét việc đề xuất Chính phủ đánh thuế đối với các biệt thự bỏ hoang, nhằm tránh lãng phí tài nguyên và đảm bảo quản lý có hiệu quả. Tuy nhiên, ông Cao Ngọc Xuyên, Phó chủ nhiệm Ủy ban Tài chính Ngân sách Quốc hội cho rằng đề xuất của Bộ Tài chính cần được cân nhắc kỹ. Trước khi đưa ra các mức thuế cụ thể, cơ quan chức năng cần có cuộc khảo sát để đánh giá thực tế.

Theo ông Đặng Hùng Võ, nguyên Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường, biệt thự bỏ hoang gây lãng phí lớn về đất đai. Nguồn lực từ đất không được sử dụng có hiệu quả sẽ gây thiệt hại đến sự phát triển chung của xã hội chứ không phải chỉ ảnh hưởng riêng đến một vài người.

Hiện, Bộ Xây dựng đang trình Chính phủ xóa bỏ hình thức chia lô, bán nền, bán nhà xây thô trong các dự án phát triển nhà ở tại đô thị, chủ đầu tư phải có trách nhiệm hoàn thiện nhà ở trước khi bàn giao cho khách hàng; xây dựng chế tài xử phạt các chủ đầu tư bán nhà xây thô và không thực hiện tốt việc xây dựng hạ tầng kỹ thuật đồng bộ; nghiên cứu ban hành chính sách thuế đủ mạnh để hạn chế tình trạng đầu cơ nhà, đất mà không đưa vào sử dụng gây lãng phí và làm mất mỹ qua đô thị.

Duy Anh