Dân số của Tp.HCM được dự báo sẽ đạt 10 triệu người vào năm 2025 trong khi đó, diện tích đất dành cho xây dựng đô thị chỉ khoảng 100.000ha. Bởi vậy, đã có nhiều ý kiến cho rằng, đang có sự mất cân bằng trong Chiến lược phát triển các khu đô thị vệ tinh.
Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt điều chỉnh Quy hoạch phát triển Tp. HCM đến năm 2025. Theo đó, đây sẽ trở thành đô thị đặc biệt có vị trí chính trị quan trọng của cả nước khi trở thành trung tâm khoa học công nghệ, kinh tế, giáo dục đào tạo và văn hóa; dịch vụ đa lĩnh vực, trung tâm công nghiệp, đầu mối giao lưu quốc tế của Đông Nam Á và khu vực. Khi xây dựng quy hoạch, công tác bảo vệ môi trường chính là 1 trong những quan điểm xuyên suốt cần đặc biệt quan tâm.
Khu vực nội thành Tp.HCM theo quy hoạch sẽ có bán kính chiếm 15km2. Diện tích này sẽ giúp khu vực nội đô TP trở nên rất lớn, đảm bảo cho sự phát triển theo hướng đa tâm với trung tâm tổng hợp tại các trung tâm cấp TP và khu vực nội thành cũ tại 4 hướng phát triển. Sẽ có 6 quận mới thuộc các đô thị, thị trấn thuộc huyện phát triển và 13 quận nội thành hiện hữu trong vùng phát triển TP.
Mặc dù vậy, theo nhận định từ các chuyên gia quy hoạch cao cấp Tập đoàn Nikken Sekkei Ltd., mỗi vùng sẽ phải đóng vai trò tương đương 1 khu kinh tế khi tiến hành quy hoạch phân chia vùng đô thị Tp. HCM, bên cạnh đó, mỗi vùng này sẽ bao phủ 1 vùng quanh trung tâm TP có cự lý bán kính khoảng 30-50km.
Hiện TP vẫn chưa dành nhiều sự quan tâm vào điểm này trong quy hoạch vùng. Vô hình chung, điều này sẽ gây nên thực trạng có những vùng có khoảng cách quá gần so với trung tâm TP và dành được nhiều sự ưu ái hơn so với các vùng khác về đầu tư phát triển. Sau công bố quy hoạch, giá đất tại khu vực trung tâm TP sẽ cao và dễ gây ảnh hưởng tới việc tăng dân số ở vùng ngoại ô cũng như khiến dân số ở vùng trung tâm giảm dần.
Mặt khác, dân số được "giãn" ra khu vực ngoại ô nhưng thực tế vẫn phải công tác và làm việc ở trung tâm TP, mà tại khu vực này, hệ thống giao thông lại không được chú trọng mở rộng. Bởi vậy, không còn nghi ngờ gì, tình trạng giao thông bị tắc nghẽn sẽ theo đó diễn ra và không thể giải quyết được.
Theo đánh giá của một chuyên gia: “Cấu trúc đô thị hiện tại không thể đảm bảo cho sự vận hành trơn tru cho một đại đô thị với sân số lên đến 10 triệu người. Điểm yếu của TP hiện nay là việc đô thị hóa đã và đang diễn tiến theo hướng khác với quy hoạch tổng thể”.
Bên cạnh đó, ý tưởng bố trí những trung tâm đô thị mới của Tp. HCM theo 4 hướng lại được không ít nhà khoa học ủng hộ và cho là phù hợp với tiến trình mở rộng và phát triển TP. Tuy nhiên, hiện việc đầu tư xây dựng đang diễn ra tại khu vực các đô thị vệ tinh ở cửa ngõ phía Đông, dọc theo những tuyến đường giao thông trọng điểm, hàng loạt dự án BĐS đã mọc lên như nấm.
Phó TGĐ công ty Phát triển Phú Mỹ Hưng, ông Trương Quốc Hưng nhận định, nhiều nhà đầu tư lựa chọn khu Nam Sài Gòn cũng bởi sự kết nối dễ dàng của hệ thống giao thông sẵn; dải đô thị nằm gần 2 quận trung tâm là quận 1, quận 5 và dọc cùng trục. Không những vậy, xu hướng này so với xu thế chung về phát triển các đô thị lớn trên thế giới cũng rất phù hợp, cụ thể hơn, đó là xu thế phát triển tiến dần ra biển.
Ông Hưng cũng cho rằng, với việc nằm sát rừng phòng hộ Cần Giờ cùng hệ thống kênh ngòi dày đặc, khu Nam TP sở hữu điều kiện tự nhiên tương đối tốt để phát triển khu đô thị sinh thái.
Tại các khu vực phía Bắc và phía Tây chưa được đầu tư tốt về hạ tầng giao thông nên trong phát triển đô thị cũng chưa tạo được sự cân bằng. Đó cũng là lý do tại sao ở những quận như quận 12, Bình Tân, Tân Phú, Gò Vấp, huyện Bình Chánh, các doanh nghiệp kinh doanh BĐS không đầu tư ồ ạt như ở các quận Thủ Đức, quận 2, quận 9 mà chỉ đầu tư 1-2 dự án chung cư với quy mô trung bình.
Theo một nhà đầu tư BĐS: “Theo quan sát, hiện nay đang có một sự dịch chuyển dòng vốn đầu tư các dự án bất động sản từ phía Tây Bắc về khu Đông TP. Trong đó, nhiều dự án đều tập trung tại các nhà ga thuộc tuyến Metro số 1, hoặc nằm dọc các đường dẫn lên tuyến cao tốc Tp.HCM-Long Thành-Dầu Giây nhằm tận dụng lợi thế cạnh tranh. Nếu dự án sân bay Long Thành chính thức được đầu tư thì xu hướng dịch chuyển này mới thật sự mạnh mẽ”.
