Số phận "lận đận" của những dự án tọa lạc tại các khu "đất vàng"

Những cuộc đàm phán không thành

Dự án 164 Đồng Khởi hiện đang là trụ sở làm việc của Sở Văn hóa - Thể thao Tp.HCM. Đây là một trong 20 “khu đất vàng” tại khu trung tâm quận 1 được UBND TP công bố mời gọi đầu tư vào năm 2007. Chính vị trí đắc địa của dự án này ngay lập tức đã thu hút sự quan tâm của rất nhiều nhà đầu tư. Theo Sở Kế hoạch - Đầu tư, vào năm 2009, đã có tới 70 nhà đầu tư trong và ngoài nước nhắm vào khu đất này, trong đó có liên danh hai công ty là Hongkong Land International Holdings Limited (Vương quốc Anh) và Sumitomo Realty & Development Co.,Ltd (Nhật Bản).

Năm 2013, Thủ tướng đã chấp thuận lựa chọn liên danh này, TP đã lập một tổ công tác liên ngành nhằm đàm phán với nhà đầu tư về những tiêu chí lập hồ sơ và đầu tư dự án.

Theo đó, TP đã đưa ra hai tiêu chí chính: Liên quan đến vấn đề đất đai, TP dự kiến tiền thuê đất và chi phí bồi thường GPMB vào khoảng 3.412 tỉ đồng (tương đương khoảng 170 triệu USD). Riêng tiền thuê đất được trả một lần cho 50 năm sẽ xác định tại thời điểm có quyết định giao đất hoặc ngày bàn giao đất thực tế. Tiêu chí thứ hai là nhà đầu tư phải thực hiện đúng các chỉ tiêu quy hoạch đã được phê duyệt. Tuy nhiên, UBND TP đã có văn bản báo cáo Thủ lên tướng ngày 5/10/2015, phía liên danh lại yêu cầu TP phải cố định chi phí bồi thường GPMB và xác định rõ thời gian hoàn tất việc bồi thường GPMB. “Nhà đầu tư đặt ra những yêu cầu như xem xét lại các chỉ tiêu quy hoạch theo hướng tăng thêm chiều cao công trình nhằm đảm bảo hiệu quả đầu tư cho dự án, xác định rõ tổng chi phí bồi thường, thời hạn bàn giao đất cụ thể. Trong đó, TP phải đáp ứng được hai nội dung nêu trên”, văn bản của UBND TP nêu.

Tuy nhiên, báo cáo của tổ liên ngành cho biết, việc ấn định mức giá cố định trong toàn bộ quá trình thực hiện và hoàn thành dự án là không khả thi do quá trình thương thảo, bồi thường với các hộ dân rất phức tạp. Các chi phí trong phương án bồi thường chỉ là dự kiến, trong quá trình thỏa thuận bồi thường sẽ phát sinh thêm những chi phí khác.

Khu "đất vàng" 164 Đồng Khởi (Q.1) vẫn chưa tìm được chủ đầu tư

Về thời gian bàn giao mặt bằng, TP cũng “chỉ có thể dự kiến, còn việc xác định cụ thể để hoàn thành việc bồi thường GPMB là không thể. Vì trong quá trình thực hiện, chỉ cần một hộ dân có đơn khiếu kiện thì cũng sẽ dẫn tới việc bồi thường GPMB bị kéo dài”.

Không xác định được tổng tiền bồi thường và thời gian bàn giao mặt bằng, TP cũng không chấp thuận việc điều chỉnh chỉ tiêu quy hoạch theo mong muốn nên liên danh hai nhà đầu tư đến từ Anh và Nhật Bản đã quyết định rút lui.

Câu chuyện tương tự cũng đang xảy ra với KĐT Bình Quới - Thanh Đa, phường 28, quận Bình Thạnh sau hơn 25 năm quy hoạch “treo” và “đỏ mắt” tìm nhà đầu tư phù hợp. Năm 2015, UBND TP đã ban hành quyết định công nhận liên danh giữa Tập đoàn Bitexco và một đại gia BĐS đến từ Trung Đông là Tập đoàn Emaar Properties là chủ đầu tư dự án này. Tuy nhiên, chỉ một năm sau, đại gia ngoại cũng quyết định rút lui vì đàm phán bất thành. Trong đó, nguyên nhân chính là TP vẫn không xác định được khi nào thì bàn giao mặt bằng và tổng số tiền chính xác của bồi thường GPMB là bao nhiêu.

Nhà đầu tư rút lui khỏi dự án "đất vàng"

Giải thích về việc các nhà đầu tư nước ngoài rút lui khỏi các dự án sau một thời gian nghiên cứu, tìm hiểu, ông Sử Ngọc Anh, Giám đốc Sở Kế hoạch - Đầu tư Tp.HCM cho biết, quá trình đàm phán, nhà đầu tư luôn yêu cầu phải có đất sạch và con số cụ thể của đơn giá đất. Ngoài ra, các thủ tục liên quan đến quá trình đầu tư cũng cần phải nhanh gọn, trong khi quy định hiện nay mất rất nhiều thời gian nên họ xin rút lui.

Tại buổi họp báo tổng kết về tình hình kinh tế - xã hội Tp.HCM 7 tháng đầu năm 2017, Chánh văn phòng UBND TP Võ Văn Hoan thẳng thắn nhìn nhận, việc nhà đầu tư nước ngoài rút lui khỏi các dự án "đất vàng" như tại 164 Đồng Khởi hay Bình Quới - Thanh Đa sau một thời gian tìm hiểu không phải là hy hữu. Các doanh nghiệp nước ngoài khi vào Việt Nam đầu tư đã có sẵn tiền, họ mong muốn bắt tay ngay vào đầu tư, nghĩa là phải có đất sạch chứ không phải vào rồi mới đi làm bồi thường. Ngoài ra, số tiền bồi thường cũng phải có những con số cụ thể. “Khi nào thì giao đất sạch? Chốt bao nhiêu tiền bồi thường GPMB? Người ta đã hỏi những câu hỏi mà mình không trả lời được. Người ta đi vào đi ra miết, thấy khó khăn quá nên đành thôi”, ông Hoan nói.

Ngoài hai dự án trên, một số khu “đất vàng” khác nằm tại trung tâm TP do nhà đầu tư trong nước làm chủ đầu tư cũng đang bị “treo” nhiều năm nay do không xong khâu GPMB. Điển hình như dự án tứ giác Nguyễn Cư Trinh của Tập đoàn Bitexco. Từ năm 2000, UBND TP đã có chủ trương giải tỏa khu Mả Lạng và chỉnh trang lại khu vực này. Năm 2007, tập đoàn Bitexco đã chính thức là chủ đầu tư của dự án có quy mô 6,8 ha với gần 1.500 hộ dân này. Tuy nhiên, suốt 10 năm nay, phía chính quyền vẫn chưa thể hoàn tất các thủ tục pháp lý để tiến hành bồi thường.

Mãi đến đầu năm 2017, UBND TP có văn bản giao Sở Tài nguyên - Môi trường rà soát pháp lý, phối hợp với quận 1 tiến hành công tác thu hồi đất, bồi thường GPMB của dự án. Đồng thời chỉ đạo quận 1 chủ trì, phối hợp với Bitexco và các đơn vị có liên quan khẩn trương triển khai công tác bồi thường, GPMB, thu hồi đất, tổ chức điều tra, khảo sát, lập phương án TĐC hoàn thành trong quý II. Nhưng đến nay đã hết quý II mà quận 1 vẫn chưa triển khai bồi thường dự án này.