Chia tài sản khi góp tiền mua chung quyền sử dụng đất

Trần Thị Hường

Với câu hỏi của bạn Trần Thị Hường, chúng tôi xin đưa ra ý kiến tư vấn như sau:

Như thông tin bạn cung cấp, bạn và một người khác cùng mua một mảnh đất. Theo quy định của pháp luật, mảnh đất này sẽ thuộc hình thức sở hữu chung giữa bạn và người bạn kia. Do vậy, việc Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ) có tên bạn và tên người bạn kia là hoàn toàn đúng theo quy định của pháp luật.

Trong trường hợp này, bạn và người bạn kia có chung quyền sử dụng đất.

Bạn có thể tham khảo quy định của pháp luật về việc ghi thông tin người sử dụng đất trong Giấy chứng nhận với trường hợp đất thuộc sở hữu chung tại Khoản 3 Điều 5 Thông tư số 23/2014/TT-BTNMT ngày 19/5/2014, cụ thể:

“3. Trường hợp thửa đất có nhiều tổ chức, hộ gia đình, cá nhân cùng sử dụng đất, cùng sở hữu tài sản gắn liền với đất, trừ trường hợp quy định tại Khoản 4 Điều này thì Giấy chứng nhận được cấp cho từng tổ chức, hộ gia đình, cá nhân sau khi đã xác định được quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất của từng người.

Trên mỗi Giấy chứng nhận ghi thông tin đầy đủ về người được cấp Giấy chứng nhận theo quy định tại Khoản 1 Điều này; tiếp theo ghi "Cùng sử dụng đất, cùng sở hữu tài sản gắn liền với đất (hoặc Cùng sử dụng đất hoặc Cùng sở hữu tài sản) với... (ghi lần lượt tên của những người còn lại có chung quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất)".

Trường hợp thửa đất có nhiều tổ chức, hộ gia đình, cá nhân cùng sử dụng đất, cùng sở hữu tài sản gắn liền với đất mà có thỏa thuận bằng văn bản cấp một Giấy chứng nhận cho người đại diện (có công chứng hoặc chứng thực theo quy định của pháp luật) thì Giấy chứng nhận được cấp cho người đại diện đó. Trên Giấy chứng nhận ghi thông tin của người đại diện theo quy định tại Khoản 1 Điều này, dòng tiếp theo ghi "Là người đại diện cho những người cùng sử dụng đất (hoặc cùng sở hữu tài sản gắn liền với đất hoặc cùng sử dụng đất và cùng sở hữu tài sản gắn liền với đất) gồm:... (ghi lần lượt tên của những người cùng sử dụng đất, tài sản gắn liền với đất)".

Trường hợp có nhiều người cùng sử dụng đất, cùng sở hữu tài sản gắn liền với đất ghi trên trang 1 không hết thì dòng cuối trang 1 ghi "và những người khác có tên tại điểm Ghi chú của Giấy chứng nhận này"; đồng thời tại điểm Ghi chú của Giấy chứng nhận được ghi: "Những người khác cùng sử dụng đất (hoặc cùng sử dụng đất và sở hữu tài sản gắn liền với đất hoặc cùng sở hữu tài sản gắn liền với đất) gồm:... (ghi lần lượt tên của những người cùng sử dụng đất, tài sản gắn liền với đất còn lại)".

Vì bạn và người bạn kia cùng chung quyền sử dụng đất nên các quyền sở hữu chung của bạn và người bạn kia sẽ được xác lập dựa trên thỏa thuận, quy định của pháp luật hoặc theo tập quán (Điều 208 Bộ luật dân sự 2015). Theo nguyên tắc, khi chuyển nhượng, phân chia tài sản đối với mảnh đất này thì người bạn kia sẽ được hưởng một phần giá trị của mảnh đất tùy thuộc vào thỏa thuận giữa bạn và người bạn kia, quy định của pháp luật hoặc theo tập quán. 

Trong trường hợp bạn là người có công đóng góp lớn hơn, để đảm bảo quyền lợi của bản thân, đồng thời tránh phát sinh các tranh chấp sau này, bạn nên thỏa thuận góp vốn mua đất với người bạn kia về quyền và nghĩa vụ của các bên đối với mảnh đất này tùy theo phần đóng góp và công sức của mỗi bên, lấy đó làm căn cứ khi tiến hành chuyển nhượng hoặc phân chia tài sản.