Nghịch lý thuế đất nhà trong hẻm tăng nhiều hơn mặt tiền

Sau bài báo: “Người dân sốc vì thuế đất tăng”, không ít độc giả cho hay, họ bị rơi vào tình trạng tương tự bởi theo cách tính thuế mới, nhà trong hẻm bị tăng thuế nhiều hơn nhà mặt tiền.

Các chuyên gia cho biết, thay vì áp dụng bảng giá các loại đất, hẻm như trước, quy định mới (công văn 3100) chỉ xác định vị trí và tăng hệ số vị trí lên cao hơn. Điều này khiến người có nhà trong các hẻm sâu bị thiệt thòi do bị gom chung vào mức tính cao hơn.

Bàn về vấn đề trên, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Tp.HCM (HoREA), ông Lê Hoàng Châu nhận định, bên cạnh việc bảng giá đất tăng, các hộ trong hẻm bị thiệt thòi bởi cách tính thuế mới. So với các nhà mặt tiền, số thuế sử dụng đất phi nông nghiệp tăng cao hơn.

Theo Chủ tịch HoREA: “Lý do là các nhà ở mặt tiền chỉ bị điều chỉnh bởi bảng giá đất mà không bị điều chỉnh bởi hệ số vị trí theo cách tính mới”.

Ông Châu cho rằng, các địa phương căn cứ vào khung giá đất do Chính phủ ban hành để ban hành bảng giá đất nhưng tối thiểu phải bằng giá đất tối thiểu của khung. Vì thế, những nhà nằm sâu trong hẻm cũng phải điều chỉnh giá đất tăng lên bằng mức tối thiểu của khung giá đất, khiến người dân có nhà trong hẻm chịu thiệt thòi.

Ông Nguyễn Văn Búp (nhà ở hẻm trên đường Điện Biên Phủ, phường 15,
Bình Thạnh) cho biết bị tăng thuế từ 105.000 đồng lên 387.000 đồng
nhưng không được thông báo trước. (Ảnh: Quang Định).

Sau khi tiền sử dụng đất phi nông nghiệp năm 2017 tăng đột biến sau chu kỳ ổn định 5 năm (2012 - 2016), không ít người nêu vấn đề, liệu có nên duy trì ổn định và 5 năm điều chỉnh một lần hay điều chỉnh hằng năm?

Theo Giám đốc Công ty luật Minh Đăng Quang, Luật sư Trần Xoa, phương thức nào cũng có điểm lợi và bất lợi. Trường hợp điều chỉnh từng năm sẽ có mức tăng không cao nhưng năm nào cũng tăng. Trong khi đó, nếu 5 năm mới tăng một lần thì mức tăng sẽ rất lớn, tuy nhiên sau đó lại ổn định.

Ông Xoa đánh giá: “Trừ việc gây sốc, việc điều chỉnh theo phương thức 5 năm 1 lần có lợi hơn cho người dân. Tuy nhiên vấn đề là trước khi điều chỉnh cần phải thông báo trước cho người dân biết để tránh bất ngờ. Việc giải thích cũng phải làm như thế nào để dễ hiểu”.

Theo đại diện Chi cục Thuế quận 6 (Tp.HCM), cơ quan thuế phải in ra bộ thuế trong 5 năm đầu của từng hộ, sau đó gửi về phường để rà soát đối chiếu tên tuổi, vị trí, sở hữu rồi mới chuyển trở lại cho chi cục thuế để tính ra mức thuế mới. Thế nhưng, vì số lượng hộ dân quá lớn nên mất tới 2 tháng cho quá trình đối chiếu, do đó rất khó để điều chỉnh theo từng năm.

Nguyên Trưởng phòng thuế thu nhập cá nhân Cục Thuế Tp.HCM, ông Nguyễn Thái Sơn kiến nghị: “Mỗi kỳ điều chỉnh sau 5 năm ổn định cần có sự rà soát để việc điều chỉnh được chính xác và sát với thực tế nhằm tránh gây thiệt hại cũng như bức xúc cho người dân, đặc biệt những người có mức thu nhập thấp, nhà trong hẻm”.