Phải chăng quy hoạch Hà Nội đang "chạy" theo dự án?

Thực tế cho thấy, tại Hà Nội, nhiều khu đô thị đang thiếu chỗ đỗ xe trầm trọng, đặc biệt là trong bối cảnh các điểm trông giữ xe trái phép bị đóng cửa. Theo một số chuyên gia trong ngành xây dựng, tình trạng này là một trong những hệ lụy của việc Hà Nội quy hoạch thiếu đồng bộ, chỉ tập trung phát triển các dự án đô thị, chung cư cao tầng trong khi chưa quan tâm thích đáng tới hạ tầng giao thông, xã hội. Vấn đề đặt ra là, phải chăng quy hoạch Hà nội đang "chạy" theo dự án.

Trước đây, quận Thanh Xuân là một trong những địa bàn thông thoáng của Thủ đô. Thế nhưng, trong vài năm gần đây, các dự án chung cư đua nhau "mọc" lên khiến phường Nhân Chính (quận Thanh Xuân) trở thành nơi chật chội nhất TP.  Minh chứng là, bạn lưu thông trên tuyến đường Lê Văn Lương qua địa phận phường Nhân Chính giống như đang đi giữa các tòa nhà. Số liệu thống kê cho biết, có gần 40 tòa nhà chung cư cao tầng tọa lạc hai bên đoạn đường từ Láng tới ngã tư Hoàng Minh Giám dài hơn 1km. Năm 2010, dân số phường Nhân Chính là 23.000 người, đến năm 2018 con số này đã tăng lên tới 43.000 người. 

Để tránh tập trung quá đông dân cư vào khu vực nội đô và giảm ùn tắc giao thông, Hà Nội đã có chủ trương di dời bệnh viện, trường học, nhà máy… ra ngoại thành.

Phó Chủ tịch UBND phường Nhân Chính, ông Hoàng Tùng nhận định, dân cư đông đúc tạo ra nhiều áp lực về đô thị, xã hội. Hiện các bãi đỗ xe chưa thể đáp ứng đủ nhu cầu của cư dân. Bên cạnh đó, việc các cháu đi học, sinh hoạt của bà con xung quanh khu vực hiện là những khó khăn của phường.

Cùng chung tình trạng trên, sau một thời gian đi vào hoạt động, khu đô thị kiểu mẫu đầu tiên của Hà Nội - khu đô thị Linh Đàm (quận Hoàng Mai) cũng dần "biến dạng". Tám vạn người đang sinh sống trong gần 80 tòa nhà cao tầng gây áp lực lớn cho hạ tầng giao thông, đô thị khu vực này.

Theo nguyên Hiệu trưởng Trường Đại học Kiến trúc Hà Nội, PGS.TS. Trần Trọng Hanh, khu đô thị Linh Đàm không được như kỳ vọng. So với những tiêu chí đặt ra ban đầu như đô thị thân thiện với môi trường, thiên nhiên, quy chuẩn nghiêm ngặt thì nay tất cả méo mó hoàn toàn. TP. Hà Nội chưa có sự cân nhắc trong việc phê duyệt các dự án chung cư, tòa nhà cao tầng trong khi quỹ đất khu đô thị này hiện không còn nhiều. 

Nhìn nhận về thực trạng nói trên, Chủ tịch Hội quy hoạch Phát triển đô thị Việt Nam, KTS Trần Ngọc Chính cho rằng, khu đô thị Linh Đàm hiện nay là sản phẩm của việc bổ sung quy hoạch chứ không phải quy hoạch đô thị kiểu mẫu đã được phê duyệt bởi cơ quan chức năng trước đó.

Ông Chính thông tin: “Khu CC6 của Linh Đàm đấy có trên 5 ha được xây dựng đến 12 tòa cao tầng với khoảng 10.000 căn hộ. Rõ ràng, không có tiêu chuẩn nào về quy hoạch đô thị như thế cả. Hay tòa nhà PV6 Linh Đàm về mặt cảm quan thì đấy không phải là kích thước của đô thị, phá vỡ toàn bộ không gian khu đô thị”.

Để tránh tập trung quá đông dân cư vào khu vực nội đô và giảm ùn tắc giao thông, Hà Nội đã có chủ trương di dời bệnh viện, trường học, nhà máy… ra ngoại thành. Tuy nhiên, những gì đang diễn ra dường như đi ngược lại chủ trương này.

Thực tế cho thấy, khi một nhà máy được dời đi thì lập tức có ngay một dự án chung cư cao tầng mọc lên thay thế. Không ai dám chắc rằng, phần đất của Công ty rượu cồn Hà Nội, bến xe Giáp Bát... sẽ không bị các "ông lớn" thâu tóm như từng xảy ra đối với Nhà máy cơ khí Trần Hưng Đạo, Công ty dệt 8/3.

Ông Trần Hoàng Duy (ngụ tại phường Giáp Bát, Hoàng Mai) tỏ ra hoài nghi chủ trương di dời bệnh viện, trường học, nhà máy... của TP. Hà Nội. Vị này bày tỏ: “Tôi chưa thấy một nhà máy hay một xí nghiệp dời đi mà thay vào đó là công viên hay nhà trẻ mẫu giáo. Trong khi đó, Hà Nội luôn kêu thiếu đất cho xây dựng trường học, khu vui chơi… Vấn đề nữa là việc điều chỉnh quy hoạch thường xuyên làm cho nhiều khu vực bị băm vụn. Tôi có cảm giác quy hoạch tại Hà Nội như đang chạy theo dự án”.

Có thể nói, "nỗi lòng" của ông Duy cũng là điều dễ hiểu bởi đa số các dự án chung cư, tòa nhà cao tầng đang được triển khai trên địa bàn TP đều được gắn mác “Trung tâm thương mại”, “Khu chung cư” hay “Tổ hợp văn phòng nhà ở, cho thuê”. Nếu công tác quy hoạch, quản lý đô thị tại Hà Nội chưa được thực hiện đồng bộ, nghiêm túc thì việc đóng cửa các điểm trông giữ xe trái phép, lập lại trật tự văn minh đô thị rất khó “đến đầu đến đũa”.