Vướng mắc từ đề án bảo tồn khu phố cổ Chợ Lớn

Sở Quy hoạch-Kiến trúc TP vừa có buổi báo cáo với UBND TP về dự án “Ý tưởng thiết kế đô thị bảo tồn và cải tạo khu phố cổ Chợ Lớn”. TP đánh giá cao và cơ bản nhất trí đề xuất trên, tuy nhiên thực tế đề án vẫn còn nhiều ý kiến trái chiều từ nhiều phía.

Chia làm 3 khu vực

Theo dự án, khu phố cổ Chợ Lớn dự kiện rộng 68 ha, gồm các phường 10, 11, 13, 14 của quận 5 và phường 1, 2 của quận 6 và giới hạn bởi các tuyến đường Tản Đà - Nguyễn Trãi - Phù Đổng Thiên Vương - Hồng Bàng - Lương Nhữ Học - Nguyễn Trãi - Phú Hữu - Tháp Mười - Lê Tấn Kế - Phan Văn Khỏe -Phạm Đình Hổ - Bãi Sậy - đại lộ Võ Văn Kiệt. Đây là một trong những khu vực phát tích của cả vùng đất Sài Gòn, vốn là địa điểm khu làng Minh Hương được thành lập từ năm 1686.

Để thí điểm, dự án đề xuất nghiên cứu bảo tồn trước 3 khu vực còn nhiều di sản, rộng khoảng 14 ha. Cụ thể, khu vực 1 (khoảng 4,2ha) gồm toàn bộ không gian khu phố cổ tại chợ Bình Tây; khu vực 2 (4,5 ha) với hệ thống đình, chùa bao quanh tuyến đường Triệu Quang Phục và khu 3 (5,3 ha) vừa bảo tồn vừa phát triển, cho phép xây nhà cao tầng xung quanh đại lộ Võ Văn Kiệt.

Theo nhóm chuyên gia nghiên cứu và lập dự án, khu vực này hiện còn rất nhiều di sản văn hóa như đền, chùa người Hoa, chợ Bình Tây, nhà thờ… và còn lưu truyền các lễ hội dân gian, tôn giáo như tết Trung thu, Nguyên tiêu, Nguyên đán,… Đây là vùng đất mang đậm bản sắc giao thoa, hỗn hợp các đặc tính Việt Nam và Trung Hoa.

Dự án nhằm hỗ trợ TP có chiến lược bảo tồn và phát triển khu vực Chợ Lớn, bên cạnh đó đưa ra những khuyến cáo đối với chính quyền khi cấp phép xây dựng, sửa chữa công trình trong khu vực này và tăng cường không gian công cộng, phát triển tiềm năng du lịch khu vực.

Sở Quy hoạch - Kiến trúc TP cho hay, do mới là ý tưởng thiết kế nên khi UBND TP quyết định đầu tư vào khu vực nào mới có thể tính toán cụ thể. Hiện Sở đã trình và đang chờ quyết định của UBND TP về thời gian, nguồn vốn, đơn vị đầu tư... để triển khai dự án.

Khoanh vùng bảo tồn

Theo ông Thái Minh Huyên, đường Lương Nhữ Học, quận 5, tuyến phố này có nhiều ngành nghề truyền thống lâu đời nhưng chưa phát triển đúng tầm để thu hút khách du lịch. Nếu dự án được triển khai, tương lai sẽ là điểm đến hấp dẫn cho khách du lịch trong và ngoài nước, người dân sẽ có điều kiện làm ăn buôn bán tốt hơn.

Bà La Thị Hồng Liên, đường Lê Tấn Kế, quận 6, thẳng thắn nói, việc bảo tồn rất nên làm, thế nhưng chính sách đưa ra phải phù hợp, đừng để người dân phải chờ quy hoạch “treo”.

Đơn cử nhiều căn nhà thuộc diện bảo tồn đang trong tình cảnh “tiến thoái lưỡng nan” khi họ phải sống trong cảnh nhà dột nát, cơi nới không được, bán không xong.

TS-KS Võ Kim Cương, Ủy viên Ban chấp hành Hội Quy hoạch và Phát triển TP, cho rằng, bài toán quy hoạch, cải tạo và phát triển một khu đô thị cũ chịu nhiều điều kiện ràng buộc. Điển hình việc quy hoạch không chỉ tổ chức không gian mà phải giải quyết các mâu thuẫn về lợi ích giữa nhu cầu bảo tồn với phát triển, giữa lợi ích kinh tế với văn hoá lịch sử, đặc biệt giữa lợi ích cá nhân với lợi ích chung.

Để quy hoạch bảo tồn có tính khả thi cao, cần chọn lựa kỹ đối tượng bảo tồn, không tràn lan mà vẫn giữ được giá trị đặc trưng. Chủ trương bảo tồn khu phố cổ Chợ Lớn đã có từ 17 năm trước (năm 1995) nhưng không thực hiện được do công tác quản lý phát triển quy hoạch kém.

Mục tiêu dự án chưa giải quyết được vấn đề cần quan tâm về mặt giá trị lịch sử, văn hóa của khu phố cổ Chợ Lớn. Việc bảo tồn cả khu phố cổ rất khó khả thi, chỉ có thể bảo tồn một số ngôi nhà hay chùa… có tuổi đời lâu nhất.

TP nên tổ chức các cuộc hội thảo khoa học để lấy ý kiến phản biện của nhiều chuyên gia đa ngành, đồng thời cần tiến hành điều tra xã hội học một cách chuyên nghiệp và độc lập để biết mức độ đồng thuận của nhân dân.

Theo một số chuyên gia quy hoạch và phát triển đô thị, hiện nay việc quy hoạch của chúng ta đi ngược lại xu thế khi đi từ chi tiết đến tổng quan, điển hình là TPHCM, khiến cho việc bảo tồn và cải tạo khu phố cổ Chợ Lớn gặp không ít thách thức.

Phó chủ tịch UBND TP Nguyễn Hữu Tín đề nghị cần phải lấy ý kiến rộng rãi trước khi thực hiện thí điểm để không chỉ bảo tồn phố cổ mà đặc biệt còn phải đảm bảo đời sống người dân.

(Theo Infonet)