Theo nhiều chuyên gia bất động sản, nhà ở xã hội với giá bán thấp, lãi suất vay ưu đãi... đang là cơ hội tốt để người nhà giàu vào ở nơi dành cho người nghèo. Vậy, liệu cơ quan chức năng có quy định nào để ngăn chặn tình trạng này hay không?
Ô tô đậu chật ních tại Khu nhà ở xã hội Sài Đồng
Mượn danh thu nhập thấp để mua nhà hưởng ưu đãi
Đến với Khu nhà ở xã hội (NƠXH) Sài Đồng (Long Biên, Hà Nội) thuộc khu đô thị mới Sài Đồng, người ta khó có thể phân biệt được tòa nào dành cho người thu nhập thấp và tòa nào cho người thu nhập cao, bởi có quá nhiều ô tô bao quanh dưới chân các tòa nhà.
Anh B.N, một dân cư sống tại tòa No 10a khu NƠXH Sài Đồng cho biết, tòa nhà có hơn 400 căn hộ mà ô tô thì chiếm hơn nửa. Trong đó, có những dòng xe sang như Lexus với giá cao gấp 2 đến 3 lần giá trị của căn hộ.
Còn nhớ vài năm trước, ở khu NƠXH đầu tiên của Hà Nội là khu CT1 Ngô Thì Nhậm (Hà Đông, Hà Nội) vừa bàn giao, báo chí đã phản ánh trong hầm để xe xuất hiện nhiều ô tô đắt tiền. Trong khi đó, người nghèo xếp hàng dài nộp hồ sơ nhưng phải ra về trong sự thất vọng vì không đủ điều kiện cũng như không đủ tiền để mua.
Chị N.H, một cư dân sống ở toà nhà CT1 Ngô Thì Nhậm cho biết, khi thấy căn hộ ở đây được giá, có những gia đình đã tìm đủ cách để bán dù nó vẫn chưa đủ điều kiện và kiếm chênh lệch từ 300-500 triệu đồng tùy theo tầng và căn đẹp. Tuy nói là nhà dành cho người thu nhập thấp nhưng ngày càng có nhiều người đi ô tô đắt tiền.
Phó Giám đốc Công ty CP Vinaconex Xuân Mai, chủ đầu tư dự án NƠXH Ngô Thì Nhậm, Ông Nguyễn Văn Đa cho biết: Chuyện người dân mua xe sau vài năm sinh sống tại NƠXH là chuyện bình thường vì công việc làm ăn của họ ngày càng tốt lên. Về phía công ty chưa đứng ra tiến hành hợp đồng chuyển nhượng đối với bất kỳ căn hộ nào trong tòa nhà. Kiểm soát đối tượng mua nhà là vấn đề do phường và cơ quan đối tượng đó quản lý.
Phó Chủ tịch Tổng hội Xây dựng Việt Nam, ông Phạm Sỹ Liêm chia sẻ: Đang có một vấn đề trong khâu thẩm định và phê duyệt hồ sơ mua nhà. Sự thực là đang diễn ra một nghịch lý, trong khi người nghèo Thủ đô không thể có vài trăm triệu để mua NƠXH thì người giàu lại nhăm nhe suất nhà giá thấp.
Cùng với quan điểm của ông Liêm, ông Lê Đình Tri, nguyên Phó Vụ trưởng Vụ Kiến trúc quy hoạch (Bộ Xây dựng) cũng bày tỏ, tình trạng mượn danh thu nhập thấp để mua nhà hưởng ưu đãi đã xảy ra. Nguyên nhân dẫn đến tình trạng đó là do rất khó để xác định đối tượng mua nhà là người thu nhập thấp nếu chỉ căn cứ vào mức lương không phải nộp thuế thu nhập. Lương thì ai cũng biết, nhưng thu nhập ngoài lương thì rất khó kiểm soát.
NƠXH được quản lý chặt chẽ hơn
Dự thảo Nghị định Phát triển quản lý NƠXH vừa được Bộ Xây dựng ban hành với nội dung thắt chặt hơn trong vấn đề mua NƠXH như: Nếu muốn bán lại căn hộ thì khách phải nộp 50% giá trị sử dụng đất sau khi hết thời gian 5 năm kể từ lúc mua nhà.
Theo lý giải của đại diện Cục Quản lý Nhà và Thị trường Bất động sản (Bộ Xây dựng) thì người mua NƠXH trước đây được hưởng ưu đãi khi không phải đóng tiền sử dụng đất. Mà tiền sử dụng đất ở những nơi có hạ tầng tốt, gần trung tâm lại chiếm đến 30% giá trị căn hộ. Vì vậy, giá NƠXH tại Hà Nội có nơi cao, nơi thấp.
Quy định nộp lại tiền sử dụng đất khiến khách hàng sẽ không có lãi khi sang nhượng lại căn hộ vì khoản chênh lệch đó không đủ để trả số tiền sử dụng đất. Mà càng những NƠXH có vị trí đẹp lại càng khó hưởng tiền chênh. Có như vậy thì sự công bằng dành cho khách mua nhà mới đảm bảo. Không thể để xảy ra tình trạng lợi dụng đầu tư kinh doanh, chuộc lợi tại các dự án NƠXH, vị này cho biết thêm.
Ông Vũ Ngọc Đạm, Trưởng phòng Phát triển Nhà ở (Sở Xây dựng Hà Nội) cho biết, trong thời gian sắp tới, đơn vị sẽ phối hợp cùng Sở Tài nguyên & Môi trường Hà Nội tiến hành rà soát lại những đối tượng mua NƠXH.
Với những người mua NƠXH trước đây thì chỉ xác nhận chưa có nhà ở tại phường, quận mình đang sinh sống. Sau này, khi kiểm tra, nếu đơn vị chức năng phát hiện đối tượng mua NƠXH đã có nhà, đất đứng tên chính chủ trên địa bàn phường, quận khác thì căn NƠXH đó sẽ buộc phải tịch thu lại.
