Trước tình trạng chậm triển khai, cơ quan quản lý đã đưa ra cảnh báo thu hồi các dự án đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI).
Vừa qua, Ban quản lý Khu kinh tế mở Chu Lai (Quảng Nam) đã tổ chức một cuộc họp để đi tới quyết định về việc thu hồi đất của chủ đầu tư Dự án Biển Rạng - Công ty Philand. Đó gần như là bước cuối cùng để hoàn thiện các thủ tục thu hồi giấy chứng nhận đầu tư Dự án Biển Rạng. Được biết, vào cuối năm ngoái, Quảng Nam đã phải quyết định chấm dứt đầu tư dự án này.
Được cấp giấy chứng nhận đầu tư từ tháng 12/2007, nhưng đến cuối tháng 7/2011 dự án mới được khởi công xây dựng. Kế hoạch đưa vào hoạt động của dự án là trong năm 2014 với tổng vốn đầu tư 30 triệu USD.
Tuy nhiên, dự án vẫn đình trệ sau một thời gian dài triển khai, hiện vẫn hoàn toàn là bãi đất trống. Chủ đầu tư lại không thể đưa ra những lý do thuyết phục về việc khi nào tiếp tục triển khai dự án. Vì thế, Quảng Nam đã phải quyết định thu hồi dự án chậm tiến độ này.
Thu hồi đất của chủ đầu tư Dự án Biển Rạng - Công ty Philand
Ảnh: Hà Thanh
Bên cạnh số phận của Biển Rạng đã được định đoạt rõ ràng, dù chậm triển khai, nhưng khá nhiều dự án FDI khác vẫn liên tục nhận được “cảnh báo đỏ” thu hồi, rồi lại cho gia hạn thêm nhiều lần.
Cũng trong số này, Dự án Giấy và Bột giấy của nhà đầu tư Lee&Man với vốn đầu tư trên 620 triệu USD là một trong những dự án được nhắc nhiều trong thời gian gần đây. Dù được cấp chứng nhận đầu tư từ giữa năm 2007 và đã lên kế hoạch đi vào hoạt động trong năm 2009, nhưng dự án này bị trì hoãn, chậm triển khai. Vì thế, UBND tỉnh Hậu Giang đã nhiều lần cảnh báo thu hồi dự án. Từ năm 2011 đến nay, Lee&Man liên tục xin gia hạn, rồi lại cam kết triển khai. Cuối năm 2014, Lee&Man lại cam kết khởi công lại dự án vào tháng 4/2014 và hoàn thành vào năm 2015.
Vào cuối tháng 9 vừa qua, tại buổi làm việc với Lee&Man, Phó chủ tịch UBND tỉnh Hậu Giang đã lo ngại khi dự án này vẫn triển khai với tiến độ "rùa". Ông Nhơn cho biết: “Dù Lee&Man đã làm được một số việc nhưng không đúng tiến độ”. Nguyên nhân của việc chậm trễ tiến độ và tiến độ thi công các hạng mục không đảm bảo cam kết hoàn toàn là thuộc về phía Lee&Man.
Vì thế, một lần nữa, UBND tỉnh Hậu Giang đã có yêu cầu phải làm văn bản giải trình nguyên nhân chậm tiến độ, những mặt chưa được và được. Theo đó, tỉnh cũng đã yêu cầu từ nay đến cuối năm phải khởi công tòa nhà văn phòng và xưởng sản xuất giấy.
Không biết từ giờ đến cuối năm, dự án ra sao, nhưng việc triển khai dự án này quá chậm làm cho 270 ha đất của hai dự án bị bỏ hoang nhiều năm gây bức xúc trong dư luận.
Gần đây, một dự án khác cũng bị tỉnh Ninh Thuận cảnh báo. Đó chính là Dự án Điện gió Phước Nam - Emfinity của nhà đầu tư Enfinity (Bỉ). Cụ thể, với tổng vốn đăng ký 266 triệu USD, từ tháng 3/2011, dự án này đã được cấp giấy chứng nhận đầu tư. Kế hoạnh đề ra, Enfinity sẽ triển khai dự án để có thể đưa dự án vào hoạt động vào tháng 12/2012. Nhưng dự án đến nay vẫn chưa hoàn tất các thủ tục theo quy định để tiến hành khởi công xây dựng.
Được biết, cuối năm 2011, nhà đầu tư này đã cam kết sẽ triển khai Dự án vào cuối năm 2012. Tuy nhiên, dự án này vẫn "giậm chân tại chỗ" và vừa qua lại tiếp tục gia hạn.
Trước đề nghị này, tỉnh Ninh Thuận đã chấp thuận. Tuy nhiên, để đảm bảo thực hiện dự án, Phó chủ tịch UBND tỉnh Ninh Thuận Đỗ Hữu Nghị đã yêu cầu nhà đầu tư ký quỹ. Đó là cơ sở để tỉnh Ninh ký chứng nhận đầu tư điều chỉnh về tiến độ thực hiện dự án Dự án Điện gió Phước Nam - Emfinity.
Ông Nghị nêu quan điểm: “Trường hợp nhà đầu tư không thực hiện đúng cam kết, tỉnh sẽ xem xét xử lý theo quy định của pháp luật”. Ông cũng đã yêu cầu nhà đầu tư phải tập trung nguồn lực, khẩn trương hoàn tất thủ tục để triển khai thi công xây dựng, đẩy nhanh tiến độ hoàn tất xây dựng và trong tháng 12/2016 đưa nhà máy vào hoạt động.
Ngoài ra, Dự án Khu du lịch Vĩnh Hội, vốn đầu tư 250 triệu USD cũng làm các cơ quan quản lý đau đầu. Trưởng ban Quản lý Khu kinh tế Nhơn Hội (Bình Định) Man Ngọc Lý cho biết, theo kế hoạch đến hết tháng 9/2014 là thời điểm để chủ đầu tư Dự án phải hoàn thành việc đóng tiền thuê đất một lần. Nếu không thực hiện tỉnh sẽ thu hồi giấy chứng nhận đầu tư, nhưng lại có một cái đơn xin ra hạn nữa. Công ty Du lịch và Khách sạn Việt - Mỹ, chủ đầu tư Khu du lịch Vĩnh Hội lại muốn kéo dài thời hạn nộp tiền đến cuối tháng 12 năm nay.
“Họ đang thực hiện việc phát hành trái phiếu để vừa có tiền chi trả tiền thuê đất, vừa bổ sung vốn đầu tư cho Dự án”, ông Lý chia sẻ. Theo ông, Công ty Việt - Mỹ tính đến nay cũng đã đổ vào dự án này trên 100 tỷ đồng. Vì thế, ông cũng hy vọng khi Dự án Lọc hóa dầu Victory được triển khai sẽ thúc đẩy tiến độ các dự án du lịch, khách sạn ở Bình Định.
Lộ trình được nhiều địa phương thực hiện đối với các dự án FDI trì trệ kéo dài là nhắc nhở, cảnh báo rồi thu hồi. Hiện nay, trong bối cảnh kinh tế khó khăn, thông cảm với chủ đầu tư là điều dễ hiểu, nhưng theo các chuyên gia kinh tế, việc liên tục cảnh báo rồi lại gia hạn sẽ khiến hiệu lực thực thi các chính sách pháp luật của Việt Nam giảm tính hiệu quả, khả thi. Nhiều quan điểm cho rằng, phải cương quyết với các dự án chậm trễ để dành cơ hội cho các nhà đầu tư thực sự có nhu cầu và năng lực.
