Nhà nước bồi thường như thế nào khi thu hồi đất?

Chân thành cảm ơn!

(Đinh Hương)

Nhà nước sẽ bồi thường bằng tiền nếu cá nhân, hộ gia đình vẫn còn nhà ở, đất ở khác tại thị trấn, phường, xã nơi có đất thu hồi. (Ảnh minh họa, nguồn: Internet)

Trả lời:

Việc bồi thường về đất khi Nhà nước thu hồi đất được quy định tại Khoản 1, Điều 79, Luật Đất đai 2013. 

Nếu đáp ứng đủ điều kiện được bồi thường theo quy định tại Điều 75, Luật Đất đai 2013, cá nhân, hộ gia đình đang sử dụng đất ở và người Việt Nam định cư ở nước ngoài đang sở hữu nhà ở gắn liền với quyền sử dụng đất tại Việt Nam được bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất. Cụ thể như sau:

Các đối tượng nói trên được bồi thường đất bằng nhà ở hoặc đất ở nếu không còn nhà ở, đất ở nào khác tại thị trấn, phường, xã nơi có đất bị thu hồi. Nhà nước sẽ bồi thường bằng tiền nếu cá nhân, hộ gia đình không muốn bồi thường bằng đất.

Nhà nước sẽ bồi thường bằng tiền nếu cá nhân, hộ gia đình vẫn còn nhà ở, đất ở khác tại thị trấn, phường, xã nơi có đất thu hồi. Tuy nhiên, Nhà nước sẽ xem xét bồi thường bằng đất trong trường hợp địa phương có điều kiện về quỹ đất ở. 

Đối với trường hợp cụ thể của bạn, ngôi nhà hiện nay bạn đang ở là do ông bà để lại. Năm 1971, ông bà bạn đã mua ngôi nhà này và đã được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Căn cứ theo quy định nêu trên, Nhà nước bồi thường bằng nhà ở hoặc đất ở nếu bạn không còn nhà ở, đất ở khác tại thị trấn, phường, xã nơi có đất thu hồi. Nhà nước bồi thường cho bạn bằng tiền nếu bạn không có nhu cầu bồi thường bằng đất.

Nhà nước sẽ cho thuê mua, cho thuê, bán nhà ở hoặc giao đất ở (có thu tiền sử dụng đất) cho cá nhân, hộ gia đình khi nhà nước thu hồi đất gắn liền với nhà ở, phải di chuyển chỗ ở, không có chỗ ở nào khác nhưng không đủ điều kiện được bồi thường về đất ở.

Việc chi trả tiền hỗ trợ, bồi thường, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất được quy định tại Khoản 2 Điều 30 Nghị định 47/2014, ban hành ngày 15/5/2014.

Trường hợp Nhà nước bồi thường bằng việc giao nhà ở tái định cư, giao đất ở hoặc giao đất mới nếu chênh lệch về giá trị thì phần chênh lệch sẽ được thanh toán bằng tiền. Cụ thể:

Người tái định cư sẽ được nhận phần chênh lệch nếu tiền bồi thường về đất lớn hơn tiền nhà ở, đất ở hoặc tiền nhà ở tại khu tái định cư.

Trong khi đó, người được bố trí tái định cư phải nộp phần giá trị chênh lệch nếu tiền bồi thường về đất nhỏ hơn tiền nhà ở, đất ở hoặc tiền nhà ở tái định cư. Quy định này không áp dụng với trường hợp quy định tại Khoản 1 Điều 22 Nghị định 47/2014.

Như vậy, căn cứ theo những quy định trên, quyết định thu hồi đất có hiệu lực và phương án hỗ trợ, bồi thường, tái định cư đã được phê duyệt bởi cơ quan nhà nước có thẩm quyền, được công bố công khai, bạn sẽ thực hiện theo các quy định này.

Người được bố trí tái định cư phải nộp phần chênh lệch nếu tiền bồi thường về đất nhỏ hơn tiền nhà ở, đất ở hoặc tiền nhà ở tái định cư (nghĩa là đất hoặc nhà tái định cư lớn hơn đất cũ, nhà cũ). Người tái định cư được hưởng phần chênh lệch từ khoản tiền bồi thường về nhà ở, đất ở cũ trong trường hợp đất, nhà tái định cư nhỏ hơn đất cũ, nhà cũ.

Luật sư, Th.s Phạm Thanh Bình
(Công ty Luật Bảo Ngọc, Hà Nội)