Báo cáo "Hồ sơ hoạt động quốc tế về bất động sản tại Mỹ năm 2017" của Hiệp hội Quốc gia Chuyên viên địa ốc Mỹ (NAR) cho hay, người Việt đã chi khoảng 3,06 tỷ USD để mua bất động sản tại Mỹ từ tháng 4/2016 đến tháng 3/2017. Theo giới chuyên gia, phần lớn số tiền này được chuyển qua đường không chính thức.
Thế nhưng, pháp luật hiện hành quy định, bất động sản không thuộc lĩnh vực được phép chuyển tiền qua đường chính thức, kênh ngân hàng thông thường. Câu hỏi đặt ra là, người Việt đã chuyển tiền ra nước ngoài mua nhà bằng cách nào?
Luật Quản lý ngoại hối năm 2005 (bổ sung, sửa đổi năm 2013) quy định rõ, người Việt Nam có thể chuyển tiền ra nước ngoài dưới một số điều kiện, giao dịch mà pháp luật cho phép. Chẳng hạn như mang tối đa 5.000 USD hoặc số tiền tương đương quy đổi khi qua cửa khẩu. Để thanh toán các khoản tiền chữa bệnh, chuyển tiền cho con cái đi du học,... người Việt Nam có thể chuyển tiền ra nước ngoài thông qua ngân hàng.
Tổng giám đốc TPBank, ông Nguyễn Hưng cho biết, ngoại tệ chuyển ra nước ngoài mua nhà có thể qua các con đường không chính thức bởi ngân hàng chỉ nhận chuyển tiền thanh toán một số giao dịch được phép như du học, chữa bệnh... Và các khoản tiền này thường không lớn.
Theo vị này: "Có thể họ đã chuyển tiền qua kênh khác chứ không phải qua ngân hàng. Tới đây, Ngân hàng Nhà nước sẽ có biện pháp nhất định để kiểm soát nguồn ngoại tệ chảy ra nước ngoài".
Người Việt đã chi 3 tỷ USD mua bất động sản tại Mỹ trong một năm qua.
(Ảnh minh họa, nguồn: Internet)
Trong khi đó, TS. Nguyễn Trí Hiếu cho hay, để chuyển tiền ra nước ngoài mua nhà, người Việt có thể sử dụng nhiều cách chuyển tiền không chính thức như nhờ người thân, người quen. Song, thực tế cho thấy, đây là phương thức không mấy khả thi. Bởi lẽ, Luật quản lý ngoại hối quy định, khi du lịch nước ngoài, người Việt chỉ được phép mang tối đa 5.000 USD.
Do vậy, họ có thể "núp bóng" chuyển tiền mục đích hợp pháp như du học, chữa bệnh... Thế nhưng, số tiền chuyển mỗi lần cũng không nhiều và nếu muốn mua nhà đất thì họ phải mất nhiều năm. Chính vì vậy, không có nhiều người mua nhà tại Mỹ thông qua hình thức này.
Theo chuyên gia này, có một phương thức khác khi chuyển qua cấu trúc tài chính 4 bên mà người mua nhà có thể chuyển số tiền lớn và không phạm các quy định pháp luật hiện hành.
Người A mua nhà tại Việt Nam chuyển tiền bằng Việt Nam đồng cho người B ở Việt Nam nhưng có người thân hoặc công ty tại Mỹ (người C). Sau khi nhận được yêu cầu chuyển tiền, người C sẽ chuyển số USD tương ứng cho người D (có mối quan hệ thân nhân với người muốn mua nhà). Mặc dù cách chuyển tiền ngoại tệ này không bị thất thoát, không ra khỏi Việt Nam nhưng "đầu mối" ở Mỹ vẫn có tiền để mua nhà đất một cách hợp pháp.
TS. Hiếu nhận định: "Đây là một trong số các phương thức chuyển tiền không chính thức, có thể vi phạm rửa tiền. Song, pháp luật Việt Nam hiện không nêu rõ cách chuyển này là hợp pháp hay bất hợp pháp. Vì thế, nó nằm trong "vùng xám" của pháp luật. Do đó, cần sự lên tiếng và hướng dẫn cụ thể của cơ quan quản lý - Ngân hàng Nhà nước về vấn đề này".
Lãnh đạo một công ty địa ốc tại Hà Nội tỏ ra ngạc nhiên về số tiền mà người Việt đã chi mua bất động sản tại Mỹ. Vị này đánh giá, 3 tỷ USD là một con số đáng kể, sẽ đem lại lợi ích cho nền kinh tế nếu đưa vào sản xuất kinh doanh. Dùng số tiền này để mua nhà tại Mỹ vừa không có lợi cho kinh tế Việt Nam, vừa làm thất thoát nguồn ngoại tệ trong nước. "Tôi khá quan ngại khi Việt Nam là một trong những quốc gia đứng top đầu thế giới", giám đốc công ty bất động sản này nói.
Tuy thị trường bất động sản Mỹ "đang lên", nguồn tiền người Việt mua nhà tại Mỹ được chuyển theo cách thức nào đi chăng nữa thì giới chuyên gia vẫn cho rằng, khách mua nhà phải đối mặt với khá nhiều rủi ro. Cụ thể, 3 rủi ro chính mà người Việt có thể gặp phải khi mua bất động sản tại Mỹ gồm rủi ro về sở hữu, rủi ro về pháp lý và thị trường.
Ông Hiếu cảnh báo: "Giả sử số ngoại tệ không được trao tay ở Mỹ, người mua ở Việt Nam cũng không thể kiện ra tòa được dù hai bên ở Việt Nam từng có hợp đồng thoả thuận bởi đây được xem là hình thức rửa tiền, không có cơ sở để kiện".