Nhu cầu nhà ở xã hội (NOXH), nhà giá rẻ tại Quảng Bình hiện rất lớn. Chính quyền điah phương cũng có chủ trương phát triển phân khúc này rất quyết liệt. Tuy nhiên, việc triển khai vẫn đang bị ách tắc. Chính phủ, các bộ ngành, địa phương cần có những chính sách phù hợp để tháo gỡ.
Nhu cầu NOXH lớn nhưng khó phát triển
Nhu cầu nhà ở tại khu vực đô thị phát sinh từ việc gia tăng dân số tự nhiên và cơ học, do tốc độ đô thị hóa, sự thay đổi cơ cấu hộ gia đình; hay nhu cầu nâng cao chất lượng, tăng diện tích sử dụng hoặc cải tạo lại nhà ở. Dự báo đến 2020, các đô thị tại Quảng Bình cần xây mới thêm 2,278 triệu m2 nhà để đáp ứng nhu cầu này.
Theo thông tin từ ngành Xây dựng Quảng Bình, dự báo tình hình phát triển NOXH của tỉnh nhà đến năm 2020 sẽ có 40.000 người làm việc tại các KCN tập trung. Số công nhân có nhu cầu về nhà ở là 30.000 người; như vậy phải xây dựng 390.000m2 nhà ở cho công nhân tại các KCN.
Giáo dục phát triển, số lượng học sinh, sinh viên lưu trú cũng cao. Dự kiến đến năm 2020, số học sinh, sinh viên sẽ lên tới 30.000 người, khoảng 21.000 người cần có chỗ ở trong các ký túc xá. Số phòng ở phải xây dựng là 1.850 phòng, tương đương 132.300m2 sàn.
Nhu cầu về NOXH tại Quảng Bình rất lớn nhưng khả năng phát triển lại eo hẹp.
Nhu cầu nhà ở của người thu nhập thấp tại các đô thị tăng cao. Số người thu nhập thấp tại đô thị có khó khăn về nhà ở giai đoạn 2011-2020 chiếm khoảng 5% dân số; diện tích nhà ở cho người thu nhập thấp tại các đô thị đến 2015 cần 110.700m2 (tương đương 2.185 căn hộ) và đến 2020 cần 148.140m2 (tương đương 2.570 căn hộ).
Nhà thu nhập thấp trong giai đoạn 2011-2020 tập trung phát triển chủ yếu ở TP. Đồng Hới. Với các dự án đầu tư xây dựng gồm Dự án nhà ở thu nhập thấp tại khu vực phía Bắc đường Trần Quang Khải: quy mô 80.000m2 sàn xây dựng; khái toán kinh phí là 550 tỷ đồng.
Lý giải ách tắc trong việc phát triển NOXH
Tại Quảng Bình, nhà ở chủ yếu là do người dân tự xây dựng và 99% là nhà ở riêng lẻ. Các loại hình nhà ở tập thể, nhà chung cư, nhà thương mại hầu như không đáng kể.
Trên địa bàn tỉnh Quảng Bình hiện có 4 KCN, giải quyết được việc làm cho hơn 2.200 công nhân lao động, tuy nhiên các KCN đều chưa có nhà ở cho công nhân lao động thuê ở. Số công nhân lao động có nhu cầu cần về nhà ở chiếm khoảng 75% số công nhân lao động tại các KCN, trong khi các khu nhà ở tập trung được xây dựng từ nguồn ngân sách nhà nước và doanh nghiệp mới chỉ đáp ứng được khoảng 5-7% nhu cầu.
Ông Võ Văn Tuần, Trưởng phòng Nhà ở và Thị trường BĐS (Sở Xây dựng Quảng Bình) cho rằng: Các dự án nhà ở thu nhập thấp tại Quảng Bình rất khó triển khai, nguyên nhân là do loại hình nhà ở riêng lẻ chiếm tỉ lệ tuyệt đối, người dân vẫn mang nặng thói quen thuê nhà, chưa hình thành thói quen ở các khu chung cư, khu tập thể hay nhà ở thu nhập thấp. Ngoài ra, các doanh nghiệp không mặn mà khi đầu tư vào thị trường NOXH tại địa phương vì khả năng hoàn vốn chậm. Tuy nhiên, dự báo đến năm 2020, nhu cầu nhà ở cho học sinh, sinh viên các cơ sở đào tạo và nhà ở cho công nhân lao động tại các KCN tập trung, người có thu nhập thấp tại khu vực đô thị sẽ tăng mạnh, nên việc các dự án NOXH được khởi động xây dựng là cần thiết.
Ông Phạm Quốc Anh, Phó Giám đốc Sở Xây dựng Quảng Bình cũng chung quan điểm. Vị này cho biết: Mặc dù chúng tôi đã có nhiều động thái đôn thúc, mời gọi đầu tư nhưng hiện vẫn chưa triển khai được dự án nào. Nguyên nhân chính là do doanh nghiệp chưa mạnh dạn đầu tư vào lĩnh vực này.
Bên cạnh đó, Luật Nhà ở ra đời và quy định đầy đủ nội dung việc quản lý nhà ở từ khi tạo lập, phát triển, sử dụng và giao dịch đối với tất các loại hình nhà ở nhưng tại Quảng Bình vẫn triển khai chưa đầy đủ. Lý do chủ yếu là nhà ở đa số của người dân tự xây dựng, ý thức và hiểu biết pháp luật của người dân về các quy định về quản lý nhà ở vẫn chưa cao, cơ quan quản lý nhà nước chưa tăng cường công tác quản lý nhà ở.
