Nhiều hệ lụy khôn lường khi mua nhà chung giấy

Giá cao, nhà chung giấy vẫn hút khách

Trong vai người tìm mua nhà, phóng viên được môi giới tên T. dẫn tới một dự án giấy chung quy mô khá lớn gần đường Tô Ngọc Vân tại phường Thạnh Xuân (quận 12). Những ngôi nhà nơi đây có kết cấu 1 trệt 2 lầu, rộng khoảng 20-30m2/căn, nằm san sát nhau, lối đi chung rộng 3-4m.

Được biết, đây là dự án của một công ty và các căn đã bán gần hết. Theo môi giới T., căn rộng 3,6x8m có giá 1,6 tỷ đồng, nếu tính cả nội thất là 1,8 tỷ đồng/căn.

Để thuyết phục khách mua, môi giới này cho hay: "Có 11 người đứng tên trên giấy hồng. Nếu anh mua thì công ty sẽ công chứng sang tên cho anh đứng trên giấy luôn. Mỗi người được cấp một giấy nên anh cứ yên tâm".

Có 2 hình thức bán đối với dạng nhà chung giấy. Thứ nhất là ra công chứng sang tên nhưng "phải gọi 10 người đứng tên chung cùng ký đồng ý bán". Thứ hai, bán giấy tay có công chứng lập vi bằng thì không cần 10 người còn lại ký, thêm bộ giấy tờ tay.

"Anh cứ ủy quyền cho công ty mua bán bởi theo hợp đồng quy định thì 10 người đứng chung giấy đều phải có trách nhiệm ký tên khi có một người muốn bán nhà", môi giới tên T. cho biết thêm.

Ngay gần đó, một khu nhà chung giấy khác cũng đang được rao bán. Mỗi căn rộng 16-20m2 có giá bán từ 1,2-1,4 tỷ đồng, gồm khoảng 5-6 người chung giấy.

Theo ông Nguyễn Minh, giám đốc một công ty bất động sản tại Tp.HCM, thông thường, nhà chung giấy đã được xây hoàn thiện, người mua có thể dọn vào ở ngay. Hơn nữa, nhiều người cũng không đủ khả năng mua nhà giấy riêng. Tuy đây là giấy chung nhưng được cầm giấy trên tay họ vẫn cảm thấy yên tâm hơn. Song, kiểu nhà này tính ra không hề rẻ khi mỗi m2 có giá từ 50-70 triệu đồng. 

Người mua phải đối mặt với nhiều hệ lụy khôn lường về sau khi mua dạng nhà chung giấy. (Ảnh: Q.Huy)

Người mua nhà chung giấy đối mặt với nhiều hệ lụy 

Luật sư Huỳnh Đức Hữu (Đoàn Luật sư Tp.HCM) cho biết, mặc dù nhà chung giấy là lách luật nhưng không thể từ chối cấp phép. Bởi lẽ, luật cho phép đồng sở hữu và không giới hạn bao nhiêu người được cùng đứng tên trên giấy đỏ. Mặt khác, Luật Xây dựng và các văn bản liên quan không giới hạn một căn nhà được phép xây diện tích bao nhiêu, có mấy phòng nên không thể không cấp phép xây dựng.

Thế nhưng, theo luật sư Hữu, nếu quản lý chặt thanh tra xây dựng hậu hoàn công thì vẫn có thể không công nhận hoàn công cho dạng nhà chung giấy.

Theo vị này, kiểu nhà này là tài sản chung nên nếu muốn bán nhà chung giấy phải được tất cả người đứng tên đồng ý. Trong trường hợp 1 trong 10 người đứng tên chung không đồng ý thì không thể bán. Chính vì vậy, nhiều người buộc phải bán giấy tay trên một tài sản hợp pháp. Tuy nhiên, giao dịch này là trái luật. Pháp luật hiện hành quy định, nhà có chủ quyền phải ra công chứng sang tên. Do đó, nếu bán giấy tay là sai luật và người mua sau phải gánh chịu thiệt hại.

Một hệ lụy lớn khác là rủi ro pháp lý, nợ nần mà một người chung giấy gặp phải. Chẳng hạn, nếu người này bị chủ nợ kiện ra tòa, mất khả năng trả nợ, thi hành án chặn lại thì các chủ sở hữu còn lại cũng bị vạ lây, không bán được nhà. 

Ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội BĐS Tp.HCM (HoREA) cho hay, nhà chung giấy ở các huyện, quận vùng ven Tp.HCM có hai cái chung quan trọng là chung giấy đỏ và chung giấy phép xây dựng. Vậy nhưng, theo Quyết định 60/2017 của UBND Tp.HCM thì với diện tích nhỏ như vậy sẽ không thể tách thửa.

Theo ông Châu, nếu mua nhà chung giấy, khách mua sẽ bị hạn chế các quyền của chủ sở hữu. Cả việc thế chấp lẫn giải chấp đều gặp khó khăn. Nhà chung giấy mua để ở đã phiền mà mua để kinh doanh thì cứ 1-2 tháng lại giao dịch, những người đứng chung giấy không dễ dàng chịu ký văn bản chấp thuận.

Đặc biệt, nhà chung giấy là nhà xây trái phép, mua bán giấy tay. Thế nên, khi có sự cố xảy ra, người mua phải chịu mọi thiệt hại. "Một rủi ro rất lớn nữa cho các dãy nhà chung giấy là vấn đề phòng cháy chữa cháy sẽ không đảm bảo an toàn bởi mật độ người ở quá đông trên một diện tích nhỏ", luật sư Hữu cảnh báo.