Vào sáng ngày 14/9/2015, Báo Thanh Niên đã tổ chức hội thảo chủ đề “Mở nút thắt cho người nước ngoài và Việt kiều mua nhà tại Việt Nam” tại Tp.HCM. Tại hội thảo, giới chuyên gia kinh tế và nhà đầu tư trong và ngoài nước đều cho rằng, Luật Nhà ở 2014 có độ mở rất lớn để kích thích nguồn tiền nước ngoài chảy vào thị trường bất động sản (BĐS).
Địa ốc cho người nước ngoài vẫn còn trầm lắng
Theo chuyên gia Nguyễn Trí Hiếu, hiện thị trường đang có sự chuyển dịch dòng vốn rất mạnh từ các kênh như vàng, chứng khoán sang đầu tư BĐS bới theo các nhà đầu tư, đây là kênh đầu tư an toàn và sinh lợi nhiều nhất hiện nay. Ông Hiếu nhận định: “Theo phân tích của riêng tôi, thị trường BĐS trong nước sẽ “dậy sóng” từ nay tới cuối năm 2015, do nguồn vốn nước ngoài vào thị trường không nhỏ. Nhất là, thời điểm cuối năm, Việt kiều muốn mua nhà ở tại các TP lớn sẽ rất cao”.
Nhờ lượng kiều hối tăng cao, thị trường BĐS cuối năm 2015 sẽ có những
khởi sắc mới.
Hiện có khoảng 500 nghìn đến 1 triệu Việt kiều ở các nước thật sự muốn trở về quê hương sinh sống khi về hưu. Mặt khác, giá nhà tại Việt Nam vẫn tương đối rẻ hơn so với những TP khác trong khu vực Đông Nam Á. Hơn nữa, thu nhập của người Việt ở nước ngoài ngày một tăng cao và muốn đầu tư vào nhà ở tại Việt Nam. Theo đó, đây sẽ là một cơ hội rất lớn cho thị trường BĐS trong nước, cộng với những quy định mới cho phép người nước ngoài được sở hữu nhà ở dài hạn tại Việt Nam.
Theo đánh giá của Giám đốc dự án của công ty TNHH Savilss Việt Nam ông Sử Ngọc Khương, Luật trên đang mở ra một xu hướng mới trên thị trường địa ốc, hiện các nhà đầu tư và định chế tài chính lớn trên toàn cầu đang muốn tham gia trực tiếp vào việc đầu tư các dự án BĐS tại Việt Nam mà không phải thông qua các đối tác trong nước.
Ông Khương cho biết: “Điều đó cho thấy thời gian qua đã có nhiều đối tác nước ngoài mua lại cổ phần của các công ty niêm yết và chuẩn bị đầu tư dự án mới tại Tp.HCM. Giới đầu tư đã có một thời gian khá dài hoạt động kinh doanh tại thị trường Việt Nam, vì thế họ rất am hiểu thị trường, doanh nghiệp nội địa cũng như những chính sách. Đó là lý do tại sao họ muốn “bung” ra để chia thị phần BĐS trong thời gian gần đây".
Song khi nói về sự “khởi sắc” của thị trường BĐS dành riêng cho người nước ngoài hiện nay, các chuyên gia cho rằng không thật sự “nóng” tuy doanh nghiệp trong nước đang thực hiện nhiều chiến lược kinh doanh mới. Nguyên nhân là, do thiếu các văn bản hướng dẫn thi hành dưới luật, Việt kiều nói riêng và người nước ngoài nói chung vẫn còn khá dè dặt khi muốn mua nhà mà vẫn còn nhờ người thân tại Việt Nam đứng tên giống như trước.
Theo chuyên gia Đinh Thế Hiển: “Việt kiều rất muốn mua được nhà tại Việt Nam, khu Nam và khu Đông Sài Gòn vẫn là lựa chọn hàng đầu của họ. Nhưng chúng ta đang thực hiện chính sách ưu tiên cho đối tượng này theo hướng “nhả” từng bước một mà chưa thực sự ổn định.Pháp lý về BĐS đối với người Việt Nam hiện đã rất chặt chẽ, nếu càng siết chặt với người nước ngoài thì không thu hút được nguồn lực tài chính lớn này”.
Người nước ngoài mua nhà: Giảm dần độ hấp dẫn
Chuyên gia Nguyễn Trí Hiếu cho biết, những khó khăn đang cản trở dòng chảy của dòng vốn kiều hối vào thị trường BĐS là, hiện chúng ta đang thiếu một công cụ lớn nhất trong việc tạo độ an toàn đối với người nước ngoài khi mua nhà trong nước là không có bảo hiểm quyền tư hữu BĐS như một số nước đang làm. Do theo Hiến pháp hiện nay sở hữu đất là toàn dân và mọi người chỉ được quyền sở hữu nhà và mọi thứ được xây dựng trên phần đất đấy.
Ông Hiếu cho biết thêm: "Tại nhiều nước trên thế giới, thường các ngân hàng đòi hỏi người mua nhà phải có bảo hiểm này mới được cho vay tiền mua nhà. Tuy nhiên, hiện người nước ngoài vào Việt Nam mua nhà đều bằng tiền tự có chứ chưa được phép vay vốn ngân hàng thương mại".
Phó tổng Giám đốc công ty CP địa ốc Phú Long ông Vũ Hoàng Anh nhận định, với chính sách mở cửa thông thoáng, trong 7 tháng qua, hiện lượng kiều hối cũng đang đổ mạnh vào BĐS chiếm khoảng 21,8% tổng số kiều hối chuyển về địa bàn Tp.HCM. Nhưng để dòng vốn này trở nên mạnh mẽ hơn nữa, thì Chính phủ cần sớm ban hành những Nghị Định, các Thông tư hướng dẫn cụ thể để cơ hội sở hữu nhà cho người nước ngoài dễ dàng hơn; cùng đó các ngân hàng cần có chính sách hỗ trợ vay với lãi suất ưu đãi, hồ sơ thủ tục nhanh chóng cho Việt Kiều và người nước ngoài; cần phải có hướng dẫn cụ thể cho Việt kiều và người nước ngoài khi bán các BĐS tại Việt Nam và chuyển tiền về nước sở tại.
Theo chuyên gia kinh tế và đầu tư Robert Trần: “Hiện có rất nhiều công ty đầu tư và Việt kiều đang để mắt đến thị trường BĐS Việt Nam bằng việc mua sỉ cả một dự án nhà ở hoặc nhà đất riêng lẻ. Nhưng thủ tục vẫn chưa thông thoáng nên họ đành bỏ cuộc và tiếp tục chờ sự hướng dẫn tiếp theo”.
Cùng với đó, doanh nghiệp trong nước cần thay đổi mô hình kinh doanh, cách tiếp cận, chiến lược bán hàng bởi hiện nay cách giải thích về chính sách cho người nước ngoài không thống nhất, thực sự khó để thu hút họ mua nhà. Ông Robert Trần nhất mạnh, quan trọng nhất là các dịch vụ hậu bán nhà phải được chú trọng bởi đây là yếu tố mà Việt kiều quan tâm đầu tiên khi mua nhà trong nước.
Phó Chủ tịch Ủy ban về người Việt Nam ở nước ngoài Tp.HCM ông Trần Hòa Phương cho biết 5 nút thắt lớn nhất cho người nước ngoài mua nhà ở Việt Nam là:
Một là, chậm triển khai các văn bản hướng dẫn thi hành Luật Nhà ở 2014.
Hai là, thủ tục hành chính chưa được đơn giãn hóa, hiện vẫn còn tình trạng giấy này đòi phải đi kèm với các giấy “con”.
Ba là, vẫn chưa có quy định bảo vệ quyền lợi của các chủ đầu tư dự án BĐS là kiều bào.
Bốn là, những quy định về mua bán nhà tại Việt Nam chưa được chuyển ngữ sang ngôn ngữ các nước trên thế giới.
Năm là, phương thức thanh toán cứng nhắc. Hiện tại, người nước ngoài chỉ được chuyển tiền về nước mua nhà nhưng chưa được phép chuyển ra nước ngoài sau khi bán hoặc chuyển nhượng nhà ở. Mặt khác, người nước ngoài cũng chưa được vay tiền mua nhà ở từ các ngân hàng thương mại trong và ngoài nước.
